Nghiên cứu: Green Finance Assists Agricultural Sustainable Development: Evidence From China

28/02/2025 Hữu Lộc

Current blog Post: Tài chính xanh hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững: Bằng chứng từ Trung Quốc

Bài viết khác:

Giới thiệu

Bài viết này tóm tắt nghiên cứu của Mo, Yalin; Sun, Dinghai; và Zhang, Yu (2023), được công bố trên tạp chí Sustainability, số 15, 2056, với tiêu đề “Tài chính xanh hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững: Bằng chứng từ Trung Quốc”. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá tác động của tài chính xanh đối với việc giảm phát thải carbon trong lĩnh vực nông nghiệp ở Trung Quốc, một vấn đề quan trọng trong bối cảnh phát triển bền vững. Sử dụng dữ liệu bảng từ 30 tỉnh của Trung Quốc trong giai đoạn 2011-2020, các tác giả đã xây dựng một mô hình hiệu ứng trung gian để phân tích xem tài chính xanh có thể thúc đẩy giảm phát thải carbon trong nông nghiệp như thế nào. Kết quả nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực nghiệm về vai trò của tài chính xanh trong việc hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững thông qua giảm phát thải carbon.

Tổng quan về tài chính xanh và phát triển bền vững

Khái niệm và phạm vi của tài chính xanh

Tài chính xanh, một khái niệm mới nổi trong lĩnh vực tài chính, tập trung vào việc hỗ trợ các dự án và hoạt động kinh tế thân thiện với môi trường và có tính bền vững. Theo Mo, Sun và Zhang (2023), tài chính xanh bao gồm các công cụ và dịch vụ tài chính như tín dụng xanh, đầu tư xanh, bảo hiểm xanh và các công cụ tài chính carbon (carbon finance), nhằm thúc đẩy các khoản đầu tư vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, quản lý tài nguyên bền vững và giảm thiểu ô nhiễm. Tài chính xanh không chỉ là một công cụ để bảo vệ môi trường, mà còn là một động lực thúc đẩy sự chuyển đổi sang một nền kinh tế ít carbon và bền vững hơn. Để hiểu rõ hơn về khái niệm phát triển, bạn có thể tham khảo thêm về khái niệm về phát triển và các đặc trưng của nó.

Đánh giá các nghiên cứu trước đây

Các nghiên cứu trước đây về tài chính xanh đã tập trung vào nhiều khía cạnh khác nhau, từ định nghĩa và phạm vi của tài chính xanh đến tác động của nó đối với tăng trưởng kinh tế và hiệu quả môi trường. Một số nghiên cứu định tính đã chỉ ra rằng tài chính xanh có thể cải thiện hiệu quả phân bổ nguồn lực tài chính và hướng dòng vốn từ các ngành công nghiệp tiêu thụ năng lượng cao và gây ô nhiễm cao sang các ngành xanh và thân thiện với môi trường (Salazar, 1998; Scholtens, 2017). Tuy nhiên, các nghiên cứu định lượng về vấn đề này còn hạn chế, thường chỉ sử dụng một chỉ số duy nhất để đo lường sự phát triển của tài chính xanh, như dòng vốn carbon thấp hoặc các khoản vay của các doanh nghiệp môi trường (Wang, 2018; Wen, Lin & Liu, 2022).

Quan hệ giữa phát triển tài chính và phát thải carbon

Nghiên cứu về mối quan hệ giữa phát triển tài chính và giảm phát thải carbon cũng cho thấy nhiều kết quả khác nhau. Một số nghiên cứu cho thấy rằng phát triển tài chính có thể thúc đẩy giảm phát thải carbon thông qua tăng cường đầu tư nước ngoài, khuyến khích đổi mới công nghệ và thúc đẩy giao dịch carbon (Shahbaz et al., 2013; Tamazian et al., 2009). Tuy nhiên, các nghiên cứu khác lại chỉ ra rằng phát triển tài chính có thể làm tăng phát thải carbon do tăng tiêu thụ năng lượng và hoạt động kinh tế (Sadorsky, 2011; Nasir et al., 2019). Một số nghiên cứu thậm chí còn tìm thấy mối quan hệ phi tuyến tính giữa phát triển tài chính và phát thải carbon, cho thấy rằng tác động của phát triển tài chính đối với phát thải carbon có thể thay đổi tùy thuộc vào giai đoạn phát triển kinh tế của một quốc gia (Charfeddine et al., 2016; Peng et al., 2018). Vai trò của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế quốc dân cũng cần được xem xét để hiểu rõ hơn về mối quan hệ này.

Mô hình và dữ liệu

Nguồn dữ liệu và phương pháp xử lý

Để thực hiện nghiên cứu, Mo, Sun và Zhang (2023) đã sử dụng dữ liệu bảng từ 30 tỉnh của Trung Quốc trong giai đoạn 2011-2020. Dữ liệu này bao gồm các chỉ số kinh tế, tài chính và môi trường quan trọng, như giá trị sản lượng nông nghiệp, GDP khu vực, tổng công suất máy móc nông nghiệp, mật độ dân số nông thôn, tỷ lệ đô thị hóa, hỗ trợ tài chính cho nông nghiệp, trình độ học vấn, mức độ mở cửa kinh tế, điều kiện giao thông và cường độ sử dụng hóa chất nông nghiệp. Các nguồn dữ liệu chính bao gồm China Economic Net database, China Rural Statistical Yearbook, Wind database, National Bureau of Statistics, China Environmental Statistical Yearbook và China Insurance Statistical Yearbook.

Các biến số nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng ba loại biến số chính: biến phụ thuộc, biến độc lập và biến trung gian.

Biến phụ thuộc: Cường độ phát thải carbon nông nghiệp (e), được tính bằng tổng lượng phát thải carbon nông nghiệp (tc) chia cho tổng giá trị sản lượng nông nghiệp (GDP).
Biến độc lập: Chỉ số tài chính xanh (gf), được xây dựng bằng phương pháp entropy, bao gồm bốn chỉ số con: đầu tư xanh, tín dụng xanh, bảo hiểm xanh và hỗ trợ của chính phủ.
Biến trung gian: Cơ cấu ngành nông nghiệp (indus), được đo bằng tỷ lệ giá trị sản lượng của ngành trồng trọt so với tổng giá trị sản lượng của ngành trồng trọt, lâm nghiệp, ngư nghiệp và chăn nuôi; và tiến bộ công nghệ nông nghiệp (pam), được đo bằng tổng công suất máy móc nông nghiệp.

Mô hình kinh tế lượng

Để phân tích tác động của tài chính xanh đối với giảm phát thải carbon trong nông nghiệp, các tác giả đã xây dựng một mô hình hiệu ứng trung gian, bao gồm một mô hình cơ sở và hai mô hình hiệu ứng trung gian. Mô hình cơ sở được sử dụng để đánh giá tác động trực tiếp của tài chính xanh đối với cường độ phát thải carbon nông nghiệp, trong khi các mô hình hiệu ứng trung gian được sử dụng để phân tích xem liệu tài chính xanh có thể ảnh hưởng đến cường độ phát thải carbon nông nghiệp thông qua cơ cấu ngành nông nghiệp và tiến bộ công nghệ nông nghiệp hay không. Phát triển nông thôn mới cũng là một khía cạnh quan trọng liên quan đến phát triển nông nghiệp bền vững.

Kết quả nghiên cứu và phân tích

Kết quả hồi quy cơ sở

Kết quả hồi quy cho thấy rằng sự phát triển của tài chính xanh có thể làm giảm đáng kể cường độ phát thải carbon của nông nghiệp Trung Quốc. Hệ số của biến lngf là âm và có ý nghĩa thống kê ở mức 1%, cho thấy rằng tài chính xanh có tác động ức chế trực tiếp đến giảm phát thải carbon nông nghiệp. Kết quả này hỗ trợ giả thuyết H1, cho rằng tài chính xanh có tác động thúc đẩy trực tiếp đến giảm phát thải carbon nông nghiệp.

Kiểm định tính bền vững và các vấn đề nội sinh

Để đảm bảo tính tin cậy của kết quả nghiên cứu, các tác giả đã thực hiện kiểm định tính bền vững bằng cách sử dụng các biến công cụ. Kết quả kiểm định cho thấy rằng sau khi sử dụng các số hạng trễ bậc nhất và bậc hai của tài chính xanh làm biến công cụ, tài chính xanh vẫn có tác động thúc đẩy đáng kể đến giảm phát thải carbon trong nông nghiệp. Kết quả này củng cố thêm bằng chứng về giả thuyết H1.

Mô hình hiệu ứng trung gian

Kết quả kiểm định hiệu ứng trung gian cho thấy rằng tài chính xanh có thể thúc đẩy giảm phát thải carbon thông qua nâng cấp cơ cấu ngành nông nghiệp và tiến bộ công nghệ nông nghiệp. Khoảng tin cậy 95% của cả hai hiệu ứng trung gian đều không chứa 0, cho thấy rằng cả hai hiệu ứng này đều có ý nghĩa thống kê. Kết quả này hỗ trợ giả thuyết H2 và H3, cho rằng tài chính xanh có thể thúc đẩy giảm phát thải carbon thông qua nâng cấp cơ cấu ngành nông nghiệp và tiến bộ công nghệ nông nghiệp. Để hiểu rõ hơn về các nguyên tắc trong phát triển nông nghiệp, bạn có thể tham khảo thêm về các điều kiện cơ bản để phát triển du lịch, trong đó có đề cập đến yếu tố bền vững.

Kết luận và khuyến nghị chính sách

Nghiên cứu của Mo, Sun và Zhang (2023) cung cấp bằng chứng thực nghiệm về vai trò quan trọng của tài chính xanh trong việc thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững ở Trung Quốc thông qua giảm phát thải carbon. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng tài chính xanh có thể trực tiếp giảm phát thải carbon nông nghiệp và cũng có thể ảnh hưởng đến giảm phát thải carbon thông qua nâng cấp cơ cấu ngành nông nghiệp và tiến bộ công nghệ nông nghiệp.

Dựa trên kết quả nghiên cứu này, các tác giả đưa ra một số khuyến nghị chính sách quan trọng:

Phát triển mạnh mẽ tài chính xanh: Chính phủ nên ban hành các chính sách và quy định để phổ biến khái niệm tài chính xanh ở khu vực nông thôn, tung ra các sản phẩm tài chính xanh và mở rộng thị trường tài chính xanh. Đồng thời, cần tăng cường giám sát để ngăn ngừa rủi ro tài chính hệ thống có thể xảy ra.
Tối ưu hóa cơ cấu ngành nông nghiệp: Cần hướng dòng vốn vào các ngành xanh và ít carbon thông qua tài chính xanh và hạn chế sự mở rộng của các doanh nghiệp gây ô nhiễm và phát thải cao.
Thúc đẩy tiến bộ công nghệ nông nghiệp: Chính phủ nên tiếp tục tăng cường hỗ trợ cho nghiên cứu và phát triển công nghệ nông nghiệp, thiết lập các quỹ đặc biệt cho bằng sáng chế công nghệ nông nghiệp và chuyển đổi công nghệ nông nghiệp xanh, khuyến khích đổi mới và nâng cấp công nghệ nông nghiệp, tăng cường đào tạo kỹ năng cho nhân viên sản xuất nông nghiệp và thúc đẩy ứng dụng công nghệ nông nghiệp xanh.

Nghiên cứu này có một số hạn chế, bao gồm phạm vi dữ liệu giới hạn ở 30 tỉnh của Trung Quốc và việc xây dựng các chỉ số tài chính xanh chỉ bao gồm bốn khía cạnh. Các nghiên cứu trong tương lai có thể sử dụng dữ liệu từ các quốc gia khác và một hệ thống phát triển tài chính xanh tổng hợp tốt hơn để xác nhận các kết quả này.

Download Nghiên cứu khoa học: Green Finance Assists Agricultural Sustainable Development: Evidence From China