Nghiên cứu: Analyzing The Characteristics Of Green Bond Markets To Facilitate Green Finance In The Post-covid-19 World

05/04/2025 Hữu Lộc

Tổng quan về thị trường trái phiếu xanh và vai trò của nó trong thế giới hậu COVID-19

Đại dịch COVID-19 đã gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu, bao gồm cả việc giảm đầu tư vào các dự án xanh. Điều này đe dọa đến việc đạt được các mục tiêu liên quan đến khí hậu và phát triển bền vững. Do đó, việc thúc đẩy hệ thống tài chính xanh với các công cụ tài chính mới, đặc biệt là trái phiếu xanh, trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Tài chính Xanh và Trái phiếu Xanh

Tài chính xanh (Green finance) là một khái niệm rộng, bao gồm các hoạt động tài chính hướng đến việc bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và thúc đẩy phát triển bền vững. Trái phiếu xanh (Green bonds) là một loại công cụ nợ được phát hành để tài trợ cho các dự án xanh, như năng lượng tái tạo, hiệu quả năng lượng, giao thông bền vững và quản lý tài nguyên bền vững.

Bài viết khác:

Thị trường trái phiếu xanh đã phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, với sự tham gia của nhiều quốc gia và tổ chức trên thế giới. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc phát triển thị trường này, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.

Đặc điểm của Thị trường Trái phiếu Xanh

Nghiên cứu của Taghizadeh-Hesary, Yoshino và Phoumin (2021) tập trung vào việc phân tích đặc điểm của thị trường trái phiếu xanh ở các khu vực khác nhau, đặc biệt là châu Á và Thái Bình Dương. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ Bloomberg New Energy Finance (BNEF) và Climate Bonds Initiative (CBI), hai nguồn dữ liệu uy tín về tài chính xanh.

Dữ liệu và Phương pháp Nghiên cứu

Dữ liệu sử dụng trong nghiên cứu bao gồm thông tin về trái phiếu xanh được phát hành từ năm 2017 đến năm 2020, với tổng cộng 1174 quan sát. Các biến số chính được sử dụng trong nghiên cứu bao gồm:

Tỷ suất sinh lời (Rate of return): Tỷ suất sinh lời hàng năm của trái phiếu.
Thời gian đáo hạn (Days to maturity): Số ngày còn lại cho đến khi trái phiếu đáo hạn.
Số tiền phát hành (Amount issued): Tổng số tiền phát hành của trái phiếu.
Lãi suất coupon (Coupon rate): Lãi suất cố định mà người nắm giữ trái phiếu nhận được.
Khu vực phát hành (Region of issuance): Khu vực địa lý nơi trái phiếu được phát hành (châu Á – Thái Bình Dương, châu Âu, Bắc Mỹ).
Lĩnh vực phát hành (Sector of issuance): Lĩnh vực kinh tế mà tổ chức phát hành trái phiếu hoạt động (ngân hàng, năng lượng, giao thông, v.v.).

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp thống kê và kinh tế lượng để phân tích dữ liệu, bao gồm:

Thống kê mô tả (Descriptive statistics): Tính toán các chỉ số thống kê cơ bản để mô tả đặc điểm của thị trường trái phiếu xanh ở các khu vực khác nhau.
Phân tích phương sai (Variance analysis): So sánh sự biến động của tỷ suất sinh lời của trái phiếu xanh ở các khu vực khác nhau.
Phân tích hồi quy (Regression analysis): Ước lượng mối quan hệ giữa tỷ suất sinh lời của trái phiếu xanh và các yếu tố khác nhau, như khu vực phát hành, lĩnh vực phát hành và lãi suất coupon.

Kết quả Nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt đáng kể về đặc điểm của thị trường trái phiếu xanh giữa các khu vực khác nhau. Cụ thể:

Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương: Có tỷ suất sinh lời cao hơn so với các khu vực khác, nhưng cũng có mức độ rủi ro cao hơn. Thị trường này bị chi phối bởi các tổ chức tài chính, đặc biệt là ngân hàng.
Khu vực Châu Âu: Có tỷ suất sinh lời thấp hơn, nhưng cũng có mức độ rủi ro thấp hơn. Thị trường này đa dạng hơn về lĩnh vực phát hành.
Khu vực Bắc Mỹ: Có tỷ suất sinh lời và mức độ rủi ro ở mức trung bình. Thị trường này có quy mô nhỏ hơn so với châu Á – Thái Bình Dương và châu Âu.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy rằng lĩnh vực phát hành có ảnh hưởng đáng kể đến tỷ suất sinh lời của trái phiếu xanh. Trái phiếu xanh được phát hành bởi các tổ chức tài chính ở châu Á – Thái Bình Dương có xu hướng có tỷ suất sinh lời thấp hơn so với trái phiếu xanh được phát hành bởi các tổ chức khác.

Phân tích sâu hơn về thị trường trái phiếu xanh châu Á

Thị trường trái phiếu xanh châu Á nổi bật với một số đặc điểm riêng biệt. Thứ nhất, nó có sự thống trị đáng kể của ngành ngân hàng, chiếm tới 60% tổng lượng phát hành. Điều này khác biệt so với các khu vực khác, nơi có sự phân bổ cân bằng hơn giữa các lĩnh vực phát hành. Thứ hai, trái phiếu xanh châu Á có xu hướng mang lại lợi nhuận cao hơn, nhưng đồng thời cũng đi kèm với rủi ro cao hơn. Điều này có thể là do tính đa dạng và sự khác biệt giữa các quốc gia trong khu vực.

Ảnh hưởng của Ngành Ngân hàng

Sự thống trị của ngành ngân hàng trong thị trường trái phiếu xanh châu Á có thể có cả tác động tích cực và tiêu cực. Một mặt, nó cho phép các ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các dự án xanh và thúc đẩy phát triển bền vững. Mặt khác, nó có thể dẫn đến sự tập trung quá mức vào các dự án ít rủi ro hơn, nhưng cũng có tiềm năng lợi nhuận thấp hơn.

Rủi ro và Lợi nhuận

Sự kết hợp giữa lợi nhuận cao và rủi ro cao trong thị trường trái phiếu xanh châu Á có thể gây khó khăn cho các nhà đầu tư. Để giảm thiểu rủi ro, các nhà đầu tư cần phải đa dạng hóa danh mục đầu tư và thực hiện phân tích kỹ lưỡng về các dự án xanh khác nhau. Ngoài ra, các chính phủ và các tổ chức quốc tế có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro thông qua các chương trình bảo lãnh tín dụng và các biện pháp hỗ trợ khác.

Khuyến nghị chính sách để thúc đẩy thị trường trái phiếu xanh

Nghiên cứu đề xuất một số khuyến nghị chính sách để thúc đẩy thị trường trái phiếu xanh ở châu Á và Thái Bình Dương, bao gồm:

Khuyến khích đa dạng hóa tổ chức phát hành: Điều này có thể được thực hiện thông qua các chính sách khuyến khích các tổ chức phi tài chính, như các công ty năng lượng và các tổ chức chính phủ, phát hành trái phiếu xanh.
Giảm rủi ro cho nhà đầu tư: Điều này có thể được thực hiện thông qua các chương trình bảo lãnh tín dụng và các biện pháp hỗ trợ khác.
Tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình: Điều này có thể được thực hiện thông qua việc thiết lập các tiêu chuẩn xanh rõ ràng và yêu cầu các tổ chức phát hành trái phiếu xanh báo cáo về tác động môi trường của các dự án được tài trợ.
Sử dụng hiệu ứng lan tỏa thuế (tax spillover): Nghiên cứu đề xuất sử dụng chính sách thuế để khuyến khích đầu tư vào trái phiếu xanh, đặc biệt là các trái phiếu do ngành ngân hàng phát hành. Việc giảm thuế cho các nhà đầu tư vào trái phiếu xanh có thể làm tăng lợi nhuận ròng của họ, từ đó thúc đẩy đầu tư vào lĩnh vực này.

Giải pháp chính sách và kết luận

Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của trái phiếu xanh như một công cụ tài chính để thúc đẩy tài chính xanh trong thế giới hậu COVID-19. Tuy nhiên, nó cũng chỉ ra rằng thị trường trái phiếu xanh có những đặc điểm khác nhau ở các khu vực khác nhau. Để thúc đẩy thị trường trái phiếu xanh ở châu Á và Thái Bình Dương, các nhà hoạch định chính sách cần phải thực hiện các biện pháp để khuyến khích đa dạng hóa tổ chức phát hành, giảm rủi ro cho nhà đầu tư và tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Nghiên cứu này đã cung cấp những bằng chứng quan trọng về vai trò của trái phiếu xanh trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi cần được nghiên cứu thêm. Ví dụ, cần có thêm nghiên cứu về tác động môi trường thực tế của các dự án được tài trợ bởi trái phiếu xanh, cũng như về hiệu quả của các chính sách khuyến khích đầu tư vào trái phiếu xanh.

Kết luận và hàm ý chính sách

Nghiên cứu của Taghizadeh-Hesary, Yoshino và Phoumin (2021) đã cung cấp một cái nhìn sâu sắc về đặc điểm của thị trường trái phiếu xanh ở châu Á và Thái Bình Dương, cũng như các khuyến nghị chính sách để thúc đẩy thị trường này. Các khuyến nghị chính sách này có thể giúp các nhà hoạch định chính sách ở châu Á và Thái Bình Dương thiết kế các chính sách hiệu quả để thúc đẩy tài chính xanh và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững.

Nghiên cứu này có một số hạn chế. Thứ nhất, dữ liệu sử dụng trong nghiên cứu chỉ bao gồm trái phiếu xanh được phát hành từ năm 2017 đến năm 2020. Do đó, kết quả nghiên cứu có thể không khái quát hóa cho các giai đoạn khác. Thứ hai, nghiên cứu chỉ tập trung vào một số yếu tố nhất định ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời của trái phiếu xanh. Do đó, kết quả nghiên cứu có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác không được xem xét trong nghiên cứu.

Mặc dù có những hạn chế này, nghiên cứu này vẫn đóng góp đáng kể vào sự hiểu biết của chúng ta về thị trường trái phiếu xanh. Các kết quả và khuyến nghị chính sách của nghiên cứu có thể giúp các nhà hoạch định chính sách và các nhà đầu tư đưa ra các quyết định sáng suốt về đầu tư vào trái phiếu xanh.

Download Nghiên cứu khoa học: Analyzing The Characteristics Of Green Bond Markets To Facilitate Green Finance In The Post-covid-19 World