Nghiên cứu: Factors Affecting Customer Satisfaction Towards E-Banking Services: Case Study of Vietcombank in Hanoi

15/03/2025 Hữu Lộc

Bài nghiên cứu này khám phá cách thức các giải pháp fintech có thể thúc đẩy tài chính bền vững ở các nền kinh tế mới nổi, lấy trường hợp của Thổ Nhĩ Kỳ làm ví dụ. Thổ Nhĩ Kỳ, một trong những nền kinh tế mới nổi lớn nhất với hệ thống ngân hàng vững mạnh và tỷ lệ ứng dụng công nghệ cao, có tiềm năng lớn để hưởng lợi từ fintech trong việc thúc đẩy tài chính bền vững. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ nền tảng nghiên cứu về hệ sinh thái khởi nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ, các quy định của Thổ Nhĩ Kỳ và các tài liệu về chiến lược tài chính bền vững của Thổ Nhĩ Kỳ từ các tổ chức trong và ngoài nước. Nghiên cứu chỉ ra những tiến bộ đáng kể của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc tăng cường khả năng tiếp cận tài chính cho các cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) chưa được phục vụ thông qua thanh toán không tiếp xúc, hệ thống hợp đồng và tài chính vi mô qua nền tảng di động.

Bài viết khác:

Giới thiệu

Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) được Liên Hợp Quốc (LHQ) thiết lập và có hiệu lực vào năm 2016, được hơn 190 quốc gia thành viên LHQ, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ, ký kết. Các mục tiêu này tập trung vào ba mục tiêu chính: chấm dứt nghèo đói kinh tế trên toàn thế giới, bảo tồn hành tinh và đảm bảo hòa bình và hạnh phúc cho tất cả mọi người. Để đạt được SDG, cần thiết phải có các cân nhắc về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) làm nguyên tắc chính trong việc đưa ra quyết định đầu tư trong lĩnh vực tài chính.

Đánh giá Văn học

Các nghiên cứu hiện tại trong lĩnh vực mới này chủ yếu tập trung vào các khía cạnh riêng lẻ của đổi mới, fintech xanh và số hóa. Nghiên cứu hiện tại vẫn còn thiếu một quan điểm toàn diện và thiếu các nghiên cứu điển hình xem xét kinh nghiệm của các quốc gia khác nhau, phản ánh các hệ thống tài chính và quy định khác nhau cũng như các mức độ tiến bộ khác nhau trong thực tiễn tài chính bền vững.

Các công nghệ thế hệ mới (ví dụ: blockchain) chưa trưởng thành và sự phát triển của chúng cần được theo dõi chặt chẽ trong các ví dụ cụ thể của từng quốc gia. Thổ Nhĩ Kỳ đặt ra một ví dụ quan trọng kết hợp tài chính tham gia (Hồi giáo) với fintech, có thể giúp đạt được SDG.

Bài viết này nhằm mục đích đóng góp vào văn học thông qua việc đáp ứng khoảng trống nghiên cứu về các nghiên cứu điển hình kiểm tra kinh nghiệm của các quốc gia trong việc thúc đẩy tài chính bền vững thông qua fintech bằng cách xem xét trường hợp của Thổ Nhĩ Kỳ. Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những nền kinh tế thị trường mới nổi lớn nhất trên thế giới (xếp thứ 19 vào năm 2021 theo tổng sản phẩm quốc nội [31]) với một hệ thống ngân hàng mạnh mẽ và tỷ lệ áp dụng công nghệ cao, kinh nghiệm cụ thể của quốc gia này với việc áp dụng fintech có thể đóng vai trò như một nghiên cứu điển hình cho các nền kinh tế mới nổi khác và các nước đang phát triển.

Phát triển và Cấu trúc của Lĩnh vực Fintech ở Thổ Nhĩ Kỳ

Thổ Nhĩ Kỳ có dân số trẻ và đông đảo với độ tuổi trung bình là 33,1 vào năm 2021. Dân số trẻ này có tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh và các thiết bị internet khác cao, điều này tạo ra một môi trường rất thuận lợi cho lĩnh vực fintech phát triển mạnh mẽ. Lĩnh vực fintech đã đạt được động lực ở Thổ Nhĩ Kỳ trong những năm gần đây và doanh thu cho một số dịch vụ fintech đã đạt đến khối lượng đáng kể. Ví dụ: các hoạt động thanh toán không tiếp xúc và chuyển tiền đã đạt doanh thu 956 triệu TL vào năm 2020 (tương đương 54 triệu USD tính đến tháng 7 năm 2022). Đại dịch đã gây ra sự gia tăng 41% trong các giao dịch không tiếp xúc ở Thổ Nhĩ Kỳ, đây là một động lực khác cho lĩnh vực fintech. Các quỹ mà lĩnh vực này nhận được từ các nhà đầu tư thiên thần và các quỹ đầu tư mạo hiểm đã tăng lên đáng kể với các yếu tố này, đã đạt 65 triệu USD trong nửa đầu năm 2022. Con số này tương đương với tổng quy mô giao dịch đạt được trong năm 2021, vì vậy hệ sinh thái fintech đang phát triển ở Thổ Nhĩ Kỳ với tốc độ nhanh chóng.

Luật về Hệ thống Thanh toán và Thanh toán Chứng khoán, Dịch vụ Thanh toán và Công ty Tiền điện tử số 6493, có hiệu lực vào năm 2013, là một trong những chất xúc tác chính để đạt được xu hướng tăng này, và nó đã được theo sau bởi một số luật khác như là kết quả của những nỗ lực của các cơ quan quản lý để cung cấp một hệ sinh thái thúc đẩy fintech ở Thổ Nhĩ Kỳ. Các yếu tố chính cho các quy định này là Chỉ thị về Hệ thống Thanh toán 1 và 2 (PSD 1 và PSD 2), dẫn đến những nỗ lực ban đầu của lĩnh vực fintech Thổ Nhĩ Kỳ tập trung vào các hệ thống thanh toán và các dịch vụ tiền điện tử. Các quy định liên quan đến fintech chính ở Thổ Nhĩ Kỳ và tác động đóng góp của chúng được tóm tắt trong Bảng 2 dưới đây.

Cấu trúc của Lĩnh vực Ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ và các Chiến lược Tài chính Bền vững

Lĩnh vực tài chính ở Thổ Nhĩ Kỳ bao gồm chủ yếu là các ngân hàng thương mại chiếm hơn 90% tổng tài sản của lĩnh vực tài chính tính đến cuối năm 2020. Mặt khác, các công ty quản lý tài sản chiếm khoảng 5% tổng tài sản của lĩnh vực tài chính. Các tổ chức tài chính còn lại bao gồm các công ty cho thuê, bao thanh toán, bảo hiểm và tài chính. Khu vực này có thể được đặc trưng bởi sự tham gia lớn của nhà nước, với các ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước nắm giữ hơn 40% tổng tài sản của lĩnh vực ngân hàng. Để hiểu rõ hơn về vai trò của các ngân hàng thương mại, bạn có thể tham khảo thêm về vai trò của vốn chủ sở hữu trong hoạt động ngân hàng thương mại.

Tính đến tháng 9 năm 2022, lĩnh vực ngân hàng bao gồm 35 ngân hàng tiền gửi và 16 ngân hàng phát triển và đầu tư. Trong số các ngân hàng tiền gửi, có ba ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước và ba trong số các ngân hàng phát triển và đầu tư cũng thuộc sở hữu nhà nước. Có tổng cộng 9663 chi nhánh trên toàn quốc và 71 trong số đó là của các ngân hàng phát triển và đầu tư. Để tìm hiểu thêm về cơ cấu sở hữu, bạn có thể đọc bài viết về các hình thức sở hữu trong ngân hàng thương mại.

Các chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ cho tài chính bền vững tập trung vào hai mục đích chính: ổn định hệ thống tài chính trong các điều kiện và hoàn cảnh toàn cầu và quốc gia luôn thay đổi và thích ứng với biến đổi khí hậu và chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn bằng cách tận dụng hệ thống tài chính. Các điều kiện và hoàn cảnh toàn cầu và quốc gia ảnh hưởng đến hệ thống tài chính chủ yếu bao gồm các sự kiện tự nhiên và chính trị. Các ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính, và bạn có thể tìm hiểu thêm về vai trò của dịch vụ ngân hàng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế.

Kết luận, Thảo luận và Đề xuất

Nghiên cứu đã trình bày trường hợp của Thổ Nhĩ Kỳ về tình trạng và chương trình nghị sự của fintech trong việc thúc đẩy tài chính bền vững. Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những nền kinh tế thị trường mới nổi lớn nhất trên thế giới [31] với hệ thống ngân hàng mạnh mẽ và tỷ lệ áp dụng công nghệ cao, vì vậy nó có tiềm năng lớn để hưởng lợi từ các giải pháp fintech để thúc đẩy tài chính bền vững.

Một cuộc thảo luận chi tiết sau đó đã được trình bày về tình trạng và chương trình nghị sự của fintech trong việc thúc đẩy tài chính bền vững ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nghiên cứu cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt được một mức độ tiến bộ cao trong việc tăng cường khả năng tiếp cận tài chính cho các cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa được phục vụ. Thổ Nhĩ Kỳ đã có thể cung cấp các hệ thống thanh toán và hợp đồng không tiếp xúc và tài chính vi mô bởi các nhà khai thác di động và các nền tảng trực tuyến khác để hoàn thành các giao dịch như mở tài khoản trong vài phút để tăng cường khả năng tiếp cận của người tiêu dùng và các công ty thiệt thòi vào hệ thống tài chính. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã có thể thúc đẩy mục tiêu tiêu dùng có trách nhiệm cho phát triển bền vững bằng cách cải thiện các giải pháp fintech trên các hệ thống thanh toán thông qua việc thêm nội dung giáo dục vào các ứng dụng.

Dựa trên phân tích này, một số khuyến nghị và hàm ý chính sách đã xuất hiện, phù hợp rộng rãi với các đề xuất của các nghiên cứu trước đó trong văn học. Để bắt đầu, như phân tích của chúng tôi đã chỉ ra rõ ràng, lĩnh vực dịch vụ tài chính Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu hưởng lợi từ sự hội tụ giữa số hóa và bền vững. Như đã thảo luận bởi George và Schillebeeckx (2021) [32], các công nghệ kỹ thuật số mới dự kiến sẽ tiếp tục trao quyền cho các giải pháp bền vững mới. Điều này đã xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ. Bằng cách áp dụng PSD2 và đưa vào hiệu lực Luật về Hệ thống Thanh toán, các nhà hoạch định chính sách đã mở đường cho việc áp dụng các công nghệ mới liên quan đến thanh toán (Bảng 2). Các nhà hoạch định chính sách ở các quốc gia khác nên làm theo để có thể gặt hái đầy đủ lợi ích của đổi mới tài chính.