Nghiên cứu: Fintech In Islamic Finance Literature: A Review

Đánh giá Nghiên Cứu về Fintech trong Tài Chính Hồi Giáo

Giới thiệu

Bài viết này tổng hợp và đánh giá sự phát triển của nghiên cứu về Fintech trong lĩnh vực tài chính Hồi giáo từ năm 2017 đến 2022. Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa phân tích thư mục (bibliometric analysis) và phân tích nội dung để khám phá xu hướng nghiên cứu hiện tại về Fintech Hồi giáo. Dữ liệu được trích xuất từ cơ sở dữ liệu Scopus, với tổng cộng 85 tài liệu được phân tích bằng phần mềm RStudio và VOSviewer. Phân tích nội dung phân loại các công trình nghiên cứu về Fintech Hồi giáo thành bốn dòng riêng biệt. Nghiên cứu chỉ ra tiềm năng to lớn của việc tích hợp Fintech vào tài chính Hồi giáo để phục vụ những đối tượng chưa được tiếp cận dịch vụ ngân hàng và các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV). Đồng thời, việc áp dụng Fintech trong tài chính Hồi giáo cũng hỗ trợ chính phủ cải thiện khả năng tiếp cận tài chính, vượt qua các cuộc khủng hoảng tài chính như COVID-19, và đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs). Tuy nhiên, sự thiếu hụt về quy định pháp lý và trình độ dân trí tài chính còn thấp đang là những trở ngại chính cho sự phát triển của Fintech trong tài chính Hồi giáo.
Tác giả: Muneer M. Alshater, Irum Saba, Indri Supriani, Mustafa Raza Rabbani
Năm: 2022
Nơi xuất bản: Heliyon

Phân tích Tổng quan về Nghiên cứu

Xu hướng Phát triển Fintech trong Tài chính Hồi giáo

Nghiên cứu khám phá sự tăng trưởng của các công bố về Fintech trong tài chính Hồi giáo. Số lượng công bố và trích dẫn tăng lên đáng kể kể từ năm 2017. Điều này cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng của giới học thuật và thực tiễn đối với lĩnh vực này.

Mạng lưới Hợp tác Nghiên cứu

Nghiên cứu đã xác định các mạng lưới hợp tác giữa các quốc gia trong lĩnh vực Fintech Hồi giáo. Malaysia nổi lên như một trung tâm hợp tác chính, liên kết với các quốc gia như Hoa Kỳ, Indonesia và Bangladesh. Điều này cho thấy các chủ đề nghiên cứu phổ biến và mối quan hệ hợp tác mạnh mẽ giữa các quốc gia này.

Các Chủ đề Nghiên cứu Chính

Phân tích đồng xuất hiện từ khóa (keyword co-occurrence analysis) cho thấy các chủ đề nghiên cứu chính trong Fintech Hồi giáo, bao gồm:
– Ứng dụng Fintech trong các tổ chức tài chính Hồi giáo.
– Mối tương quan giữa các sản phẩm Fintech và thị trường chứng khoán Hồi giáo.
– Sự tuân thủ Shariah và niềm tin của khách hàng đối với Fintech.
– Chấp nhận công nghệ Fintech trong các DNNVV.
Ngoài ra, phân tích chủ đề theo thời gian cho thấy các chủ đề mới nổi như tiếp cận tài chính, tác động xã hội và vai trò của Fintech trong bối cảnh COVID-19.

Phân tích Nội dung theo Các Dòng Nghiên cứu

Dòng 1: Công nghệ Tài chính (Fintech)

• Nhận thức của Khách hàng về Fintech Hồi giáo: Hầu hết các nghiên cứu tập trung vào ý định sử dụng, sự chấp nhận, mức độ hài lòng, sự gắn bó và niềm tin của khách hàng đối với Fintech Hồi giáo. Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ý định sử dụng Fintech Hồi giáo bao gồm sự tuân thủ Shariah, tính dễ sử dụng và kiến thức của khách hàng.
• Phát triển Fintech và Tác động đến Các Tổ chức Tài chính Hồi giáo: Nghiên cứu tổng hợp các chủ đề chính như cơ hội và thách thức của Fintech Hồi giáo, sự tuân thủ Shariah của tiền điện tử/blockchain, và các khía cạnh pháp lý/quy định. Fintech cung cấp các dịch vụ tài chính hiệu quả về chi phí hơn so với tài chính và ngân hàng truyền thống. Tuy nhiên, sự phát triển của Fintech cũng gây ra những tác động tiêu cực đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng truyền thống và Hồi giáo.

Dòng 2: Fintech Hồi giáo và Công nghệ Sổ cái Phân tán (Distributed Ledger Technology)

• Tiền Điện Tử (Cryptocurrency): Các nghiên cứu thảo luận về vai trò của tiền điện tử [https://luanvanaz.com/tien-dien-tu-ngan-hang.html] từ góc độ tuân thủ Shariah và mối quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuận của tiền điện tử. Tiền điện tử bị chỉ trích vì không được hỗ trợ bởi tài sản kinh tế thực, cho phép các giao dịch dựa trên lãi suất và đầu cơ, dễ biến động và nhạy cảm với các yếu tố kinh tế vĩ mô.
• Blockchain: Các nghiên cứu khám phá việc triển khai công nghệ blockchain trong các dịch vụ tài chính Hồi giáo khác nhau như Sukuk, chương trình Musharakah, Takaful và Zakat. Blockchain tăng cường tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc của các giao dịch tài chính. Tuy nhiên, sự thiếu hụt về quy định pháp lý, tiêu chuẩn Shariah và sự phức tạp của các nguyên tắc tài chính Hồi giáo là những thách thức chính.

Dòng 3: Tiếp cận Tài chính (Financial Inclusion)

Các công cụ tài chính xã hội Hồi giáo như Zakat, Sadaqah, Waqf, tài chính vi mô Hồi giáo và mô hình Takaful vi mô dẫn đến tiếp cận tài chính. Fintech đã mở rộng phạm vi tiếp cận của các tổ chức tài chính Hồi giáo đến những đối tượng có nhu cầu, đặc biệt là thông qua tài chính xã hội như Zakat, Waqf và tài chính vi mô Hồi giáo.

Dòng 4: Fintech Hồi giáo và Cho vay – Huy động Vốn (Deposit-Lending)

• Cho vay P2P (Peer-to-Peer Lending): Các nghiên cứu nhấn mạnh những thách thức và tiềm năng phát triển của cho vay P2P Hồi giáo. Cho vay P2P Hồi giáo có thể trở thành một “dịch vụ ngân hàng mới” với tốc độ, hiệu quả và kênh tốt hơn so với ngân hàng truyền thống.
• Huy động vốn cộng đồng (Crowdfunding): Các nghiên cứu đề xuất huy động vốn cộng đồng [https://luanvanaz.com/cac-dich-vu-chinh-cua-ngan-hang-thuong-mai.html] như một giải pháp cho ngành Halal, ngành xuất bản sách, các công ty khởi nghiệp và hồi sinh Waqf. Huy động vốn cộng đồng theo cấu trúc chia sẻ lợi nhuận và thua lỗ (profit and loss sharing) tuân thủ luật Hồi giáo.

Hướng Nghiên Cứu Tương lai

Nghiên cứu đề xuất một số hướng nghiên cứu trong tương lai, bao gồm:
– Tác động của Fintech Hồi giáo đối với hiệu quả hoạt động của ngân hàng Hồi giáo và truyền thống.
– Phát triển khuôn khổ pháp lý và quy định cho Fintech Hồi giáo.
– Vai trò của Fintech Hồi giáo trong việc đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs).
– Nghiên cứu thực nghiệm về hành vi của nhà đầu tư và ý định chấp nhận tiền điện tử.
– Tích hợp Blockchain vào các mô hình kinh doanh tài chính Hồi giáo khác nhau.
– Các yếu tố ảnh hưởng đến việc chấp nhận cho vay P2P và huy động vốn cộng đồng.

Kết luận

Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện về sự phát triển của tài liệu về Fintech Hồi giáo, xác định các chủ đề chính, dòng nghiên cứu và hướng nghiên cứu trong tương lai. Nghiên cứu nhấn mạnh tiềm năng của Fintech trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xã hội, tăng cường tiếp cận tài chính và hỗ trợ các mục tiêu phát triển bền vững trong bối cảnh Hồi giáo. [https://luanvanaz.com/vai-tro-cua-dich-vu-ngan-hang.html] Tuy nhiên, nó cũng thừa nhận những thách thức và hạn chế cần được giải quyết để đảm bảo sự phát triển và áp dụng có trách nhiệm của Fintech Hồi giáo.

Download Nghiên cứu khoa học: Fintech In Islamic Finance Literature: A Review