Kinh nghiệm xây dựng và phát triển của Khu công nghiệp Tô Châu, Trung quốc
Kinh nghiệm xây dựng và phát triển của Khu công nghiệp Tô Châu, Trung quốc
Tô Châu là một huyện thuộc tỉnh Giang Tô – một tỉnh ven biển của Trung Quốc nằm ở phía đông bắc thành phố Thượng Hải và là một trung tâm kinh tế lớn. Huyện Tô Châu là một địa bàn có nghề truyền thống dệt nhuộm nổi tiếng khắp Trung Quốc và trên thế giới.
Khu công nghiệp Tô Châu là một điển hình hợp tác trọng điểm song phương giữa chính phủ Trung Quốc và chính phủ Singapore, đây được coi là một mô hình KCN đồng bộ của Trung Quốc. Sự thành công trong việc xây dựng và phát triển của KCN Tô Châu là kết quả của cải cách và các chính sách mở cửa cũng như những thành quả đạt được trong quá trình CNH, HĐH ở Trung Quốc.
Khu công nghiệp Tô Châu được bắt đầu khởi công xây dựng ở huyện Tô Châu vào năm 1994. Tính đến hết năm 2009, KCN Tô Châu có tổng diện tích 268 km2 trong đó khu vực trọng điểm là 80 km2 được xây dựng bởi sự hợp tác song phương giữa Trung Quốc và Singapore.
Trong suốt 15 năm phát triển, KCN Tô Châu duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm khoảng 30%, nộp thuế hơn 100 tỷ nhân dân tệ và tạo ra 510.000 việc làm. Tính đến tháng 11 năm 2008, KCN Tô Châu có 3.400 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài với tổng số vốn đăng ký là 27.400.000.000 USD (trong đó có 15.200.000.000 USD vốn đầu tư và có 97 dự án với vốn đầu tư trên 100.000.000 USD) với 12.000 doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước và tổng vốn đăng ký là 134.400.000.000 nhân dân tệ.
Chỉ tính riêng năm 2007, tổng GDP của KCN đạt được 83.600.000.000 nhân dân tệ, tăng 73 lần so với năm đầu tiên thành lập, hàng năm đóng góp khoảng 15% vào GDP của Tô Châu; GDP bình quân là 36.000 USD trên một đầu người, gấp ba lần so với huyện Tô Châu và gấp tám lần tỉnh Giang Tô và gần với mức trung bình tại Singapore. Tổng thu ngân sách địa phương của KCN là 7.630.000.000 nhân dân tệ, tăng 350 lần so với năm đầu thành lập. Năm 2007 kim ngạch xuất khẩu của KCN trên 28.500.000.000 USD, chiếm 24,1% kim ngạch xuất khẩu của Tô Châu. Các sản phẩm xuất khẩu chủ đạo bao gồm các sản phẩm điện tử (10 tỷ USD), thiết bị, máy móc thiết bị và phụ tùng (9.800.000.000 USD) và thiết bị quang học, xét nghiệm và trang thiết bị y tế (6.500.000.000 USD) chiếm hơn 92,4% trong tổng giá trị xuất khẩu của cả KCN.
KCN Tô Châu đã thành công của việc xây dựng và phát triển khu công nghiệp đồng bộ và nguyên nhân của những thành công này là do:
* Đồng bộ về quy hoạch Khu công nghiệp
– Chính quyền tỉnh Giang Tô và huyện Tô Châu xác định rằng công tác quy hoạch là quan trọng hàng đầu, do vậy KCN được các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các nhà hoạch định chính sách xây dựng quy hoạch rất cụ thể, khoa học. Quy hoạch KCN Tô Châu đã áp dụng một cách khoa học các lý thuyết đô thị hóa, do vậy quy hoạch xây dựng KCN cũng như dự kiến phát triển được công khai, minh bạch cho mọi người dân được biết;
– Quy hoạch phát triển KCN được xây dựng có trình tự, có trật tự, có lộ trình, có định hướng rõ ràng, không ai có thể tùy ý thay đổi và được đảm bảo triển khai xây dựng đúng như những gì đã quy hoạch. Việc bố trí và phân khu chức năng trong KCN đảm bảo tận dụng tối ưu các nguồn lực, tài nguyên thiên nhiên, tạo môi trường đầu tư thuận lợi nhằm tạo điều kiện tối đa cho các nhà đầu tư, hạn chế đến mức tối thiểu các rủi ro có thể xảy ra.
– Khu công nghiệp Tô Châu được đặt vào vị trí trung tâm phát triển của tỉnh Giang Tô và của huyện Tô Châu để tận dụng các nguồn lực sẵn có và tối ưu hóa hoạt động của KCN như KCN được đặt cách trung tâm thành phố 6 km, cách sân bay Hông Kiều Thượng Hải khoảng 80km, cách sân bay Thượng Hải Phố Đông 120 km và cách sân bay Nam Kinh 200 km;
– KCN được quy hoạch xây dựng theo dọc theo trục trung tâm bắt đầu từ Tây sang Đông với các khu kinh doanh ở trung tâm và được bao quanh bởi các cộng đồng dân cư và bên cạnh đó là khu vực công nghiệp. Tiếp đó là quy hoạch lại hệ thống giao thông tách riêng hệ thống giao thông dành cho vận tải hàng hóa và giao thông sinh hoạt riêng;
– Quy hoạch cũng tính toán để lại các khu đất dự trữ cho việc mở rộng, phát triển KCN để đảm bảo sự linh hoạt của quy hoạch mà khi cần không phải thay đổi quy hoạch tổng thể.
* Đồng bộ về hạ tầng kỹ thuât – xã hội – dịch vụ trong và ngoài Khu công nghiệp
– Tô Châu là một trong những thành phố dọc theo bờ biển phát triển nhất ở Trung Quốc với hệ thống mạng lưới giao thông được xây dựng rất nhanh, là đầu mối của các tuyến quốc lộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không. Tô Châu nằm trên trục đường sắt cao tốc Bắc Kinh-Thượng Hải do vậy giảm thời gian đi lại từ Thượng Hải đến Tô Châu 20 phút so với đường bộ. Về đường thủy, kênh đào dài nhất thế giới kết nối Tô Châu với các thành phố của Hàng Châu. KCN Tô Châu cách cảng Thượng Hải là cảng lớn nhất của Trung quốc có 100 km, cách cảng Trương Gia , cảng Thái Thương và cảng Changshu, là ba cảng chính của Tô Châu lần lượt là 96 km, km 70 và 60 km;
– Tô Châu có 18 trường đại học, ngoài ra để đáp ứng nhu cầu đào tạo cho công nhân có tay nghề cao cấp, KCN Tô Châu đã thành lập các cơ sở đào tạo riêng của mình như Viện Công nghệ dạy nghề, trường Kỹ thuật công nghiệp để tổ chức các khóa đào tạo, đào tạo lại, đào tạo các kỹ năng đặc biệt cho người lao động phục vụ cho nhu cầu nhân lực có chất lượng cao của KCN;
– Tô Châu đầu tư xây dựng các khu nhà chung cư cho người lao động làm việc trong các KCN thuê và xây dựng các khu chức năng phục vụ đời sống sinh hoạt, tinh thần cho người lao động trong các KCN.
– KCN Tô Châu có một trạm Hải quan riêng phục vụ suốt ngày đêm để phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp và là KCN đầu tiên của Trung quốc áp dụng hệ thống kê khai hải quan điện tử;
– KCN Tô Châu có một trung tâm dịch vụ hành chính công hoạt động 24/24 cung cấp đầy đủ các dịch vụ hành chính, tư vấn mà doanh nghiệp trong KCN yêu cầu, …
Xem thêm : Kinh nghiệm phát triển khu công nghiệp của Đài Loan
* Đồng bộ trong việc lựa chọn quy mô doanh nghiệp, ngành nghề đầu tư vào
Khu công nghiệp và xây dựng các tiêu chí lựa chọn rõ ràng, thống nhất
– KCN Tô Châu dành sự ưu tiên cho các ngành công nghiệp với sử dụng công nghệ cao và tạo giá trị gia tăng cao được thuê đất, đồng thời kiểm soát nghiêm ngặt việc cho thuê đối với các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động phổ thông, các ngành công nghiệp bị hạn chế và kiên quyết không cho thuê đối với các ngành công nghiệp bị cấm, gây ô nhiễm.
– Lựa chọn quy mô doanh nghiệp cho phép đầu tư theo một tiêu chí thống nhất. Từ năm 2003 đến nay, tất cả các dự án với vốn đầu tư ít hơn 10.000.000 USD vào KCN tại khu vực do liên doanh giữa Trung Quốc-Singapore đầu tư xây dựng phải sử dụng các cơ sở nhà máy đạt tiêu chuẩn được xây sẵn. KCN Tô Châu chủ trương không cho thuê đối với các dự án có diện tích đất sử dụng dưới một ha hoặc đầu tư ít hơn 500 triệu USD/km2, các dự án này phải đảm bảo yêu cầu trên hoặc phải xây nhà máy nhiều tầng. KCN đưa ra tiêu chí này nhằm đạt được tỷ lệ vốn đăng ký vượt 1,7 tỷ USD/km2 đất công nghiệp và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên đất.
* Tạo sự liên kết kinh tế đồng bộ
KCN Tô Châu ưu tiên thu hút các công ty tập đoàn kinh tế lớn đầu tư nhằm thu hút các công ty vệ tinh, các nhà cung cấp nguyên vật liệu, các nhà cung ứng dịch vụ cùng tham gia đầu tư tạo nên sự liên kết kinh tế và liên kết về tổ chức sản xuất. Điển hình như công ty Samsung của Hàn Quốc thành lập nhà máy đầu tiên tại đây năm 1994 với tổng số vốn đăng ký là 150.000.000 nhân dân tệ, đến nay trong KCN đã có nhiều công ty vệ tinh của Samsung cũng đến đây đầu tư, lớn nhất là 04 công ty như: Samsung Electronics Tô Châu, Tô Châu điện tử Samsung LCD, Samsung Semiconductor Trung Quốc R & D, và Samsung Electronics Tô Châu Computer, với tổng số nhân viên lên tới 16.000 người, diện tích sử dụng đất là
230.000 mét vuông, tổng vốn đầu tư là 2,3 tỷ USD và đạt tổng doanh thu là 4,5 tỷ USD/năm. Thậm chí Shilla Hotel là một trong những thương hiệu hàng đầu thế giới trong lĩnh vực kinh doanh khách sạn cũng đến đây đầu tư và cung cấp các dịch vụ ăn, ở cho các công ty của Hàn Quốc.
KCN dành nhiều ưu đãi để thu hút và phát triển liên kết giữa các ngành công nghiệp sản xuất tiên tiến, khu vực dịch vụ hiện đại, và ngành công nghiệp công nghệ cao cũng như nghiên cứu chuyển giao.
* Về quản lý nhà nước và cải cách thủ thủ tục hành chính
Được sự ủy quyền, phân cấp của các Bộ, ngành, KCN được quản lý theo chế độ một cửa, cải cách thủ tục hành chính triệt để, đơn giản và công khai các thủ tục hành chính để tạo điều kiện tốt nhất cho các nhà đầu tư; là một trong những KCN đi đầu của Trung Quốc áp dụng chế độ khai báo, đăng ký thủ tục hành chính qua mạng.
* Về bảo vệ môi trường
KCN Tô Châu đã thiết lập một hệ thống quản lý môi trường theo các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế. KCN được phủ xanh 45% diện tích, có 03 hồ nước lớn, bốn khu vườn, sáu hành lang sinh thái, và mười hai khu công cộng và là một hình mẫu một KCN sinh thái cấp quốc gia và đạt tiêu chuẩn ISO14000…
