Du Lịch Wellness Tại Việt Nam: Tình Hình Hiện Tại, Tiềm Năng Và Triển Vọng Phát Triển

Tóm tắt

Bài viết này đi sâu vào phân tích du lịch wellness (du lịch chăm sóc sức khỏe) tại Việt Nam, một lĩnh vực đang chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch COVID-19. Việt Nam sở hữu nền tảng vững chắc cho sự phát triển của loại hình du lịch này, nhờ vào sự ưu đãi của thiên nhiên với bờ biển dài, hệ thống suối khoáng nóng phong phú, hệ thống cây dược liệu đa dạng, cùng với bề dày văn hóa và y học cổ truyền lâu đời. Các sản phẩm du lịch wellness phổ biến hiện nay bao gồm tắm khoáng nóng, spa, yoga, thiền, và các chương trình trị liệu chuyên sâu. Bài viết cũng giới thiệu các điểm đến wellness tiêu biểu trải dài từ Bắc vào Nam và phác thảo các xu hướng phát triển chính, như việc tích hợp y học cổ truyền vào dịch vụ hiện đại, xây dựng các khu nghỉ dưỡng wellness toàn diện, tập trung vào trải nghiệm văn hóa địa phương, và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin cùng truyền thông mạng xã hội. Song hành với tiềm năng và xu hướng tích cực, bài viết cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức hiện hữu, bao gồm hạn chế về quy hoạch, thiếu hụt nguồn nhân lực chuyên nghiệp, cơ sở vật chất chưa đồng bộ và sự thiếu liên kết giữa các bên liên quan. Từ đó, bài viết đề xuất các giải pháp chiến lược nhằm thúc đẩy du lịch wellness tại Việt Nam phát triển một cách bền vững, khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch chăm sóc sức khỏe toàn cầu.

Nội dung chính

Trong bối cảnh toàn cầu đang dần hồi phục sau đại dịch COVID-19, du lịch wellness (du lịch chăm sóc sức khỏe) đang trở thành xu hướng được ưa chuộng trên thế giới và tại Việt Nam. Với lợi thế về thiên nhiên phong phú, văn hóa đa dạng và tiềm năng phát triển lớn, Việt Nam đang dần khẳng định vị thế của mình trên bản đồ wellness toàn cầu. Bài viết này phân tích chi tiết về tình hình hiện tại, tiềm năng phát triển, những điểm đến nổi bật cùng các chiến lược phát triển du lịch wellness tại Việt Nam trong tương lai.

Khái niệm và tầm quan trọng của Du lịch Wellness

“Wellness” trong tiếng Anh hàm chứa ý nghĩa của hai từ healthy – sức khỏe thể chất và spiritual – sức khỏe tinh thần. Du lịch wellness không đơn thuần là những chuyến tham quan truyền thống mà là hành trình giúp du khách thư giãn, cải thiện sức khỏe toàn diện thông qua nhiều hoạt động khác nhau [1]. Theo Viện trưởng Viện Phát triển Du lịch châu Á Phạm Hải Quỳnh, du lịch chăm sóc sức khỏe là sự kết hợp giữa việc du lịch và chăm sóc sức khỏe, giúp khách du lịch thư giãn, nâng cao sức khỏe và cân bằng tinh thần [2].

Loại hình du lịch wellness cơ bản gồm các sản phẩm du lịch đặc trưng như: chăm sóc sức khỏe trên cơ sở khai thác nước khoáng, nước nóng, khoáng bùn tự nhiên; spa; chăm sóc sức khỏe bằng y học cổ truyền; thiền, yoga và các chương trình giảm cân [3]. Các hoạt động này được thiết kế nhằm giúp du khách tìm lại sự cân bằng về thể chất và tinh thần, đặc biệt là sau thời gian dài căng thẳng trong cuộc sống hiện đại. Tầm quan trọng của du lịch wellness ngày càng được nhấn mạnh khi con người ngày càng nhận thức rõ hơn về giá trị của sức khỏe toàn diện, bao gồm cả thể chất và tinh thần, đặc biệt là sau những biến động toàn cầu như đại dịch COVID-19. Để có thể tìm hiểu thêm về khái niệm du lịch bạn có thể tham khảo tại đây [110].

Xu hướng phát triển Du lịch Wellness trên thế giới

Du lịch wellness đang có sự phát triển mạnh mẽ trên thế giới, đặc biệt là kể từ sau đại dịch COVID-19. Theo báo cáo Kinh tế Sức khỏe toàn cầu công bố cuối năm 2021, Viện Nghiên cứu Sức khỏe toàn cầu (GWI) đã dự báo tốc độ tăng trưởng của ngành du lịch chăm sóc sức khỏe giai đoạn 2020 – 2025 có thể đạt 21%, vượt qua tất cả các lĩnh vực khác của ngành chăm sóc sức khỏe nói chung [1]. Điều này cho thấy sự chuyển dịch đáng kể trong nhu cầu và ưu tiên của du khách trên toàn cầu.

Kết quả khảo sát của Tổ chức Du lịch sức khỏe thế giới (Wellness Tourism Association) cũng cho thấy có đến 76% người được hỏi sẵn sàng chi nhiều hơn cho các chuyến du lịch cải thiện sức khỏe và 55% số người sẽ trả thêm tiền cho các dịch vụ hoặc hoạt động trị liệu về tâm lý [2]. Tính đến cuối 2019, mô hình du lịch này đã có mặt ở hơn 100 quốc gia và được dự báo tăng trưởng với tốc độ trung bình 7,5% hằng năm. Đến năm 2022, kinh doanh trong mảng wellness tourism ước đạt mức 919 tỉ USD, chiếm 18% tỷ trọng thị trường du lịch thế giới [2].

Các quốc gia đi đầu về mô hình này phải kể đến Nhật Bản với hình thức tắm onsen tạo nên thương hiệu du lịch nghỉ dưỡng của xứ sở Phù Tang, tắm đá muối tại Hàn Quốc, hay các tour du lịch kết hợp thiền định và yoga tại Ấn Độ [1]. Những mô hình này không chỉ khai thác tài nguyên thiên nhiên sẵn có mà còn tích hợp sâu sắc yếu tố văn hóa bản địa, tạo nên sản phẩm du lịch độc đáo và có giá trị cao, là những bài học kinh nghiệm quý báu cho Việt Nam.

Tiềm năng phát triển Du lịch Wellness tại Việt Nam

Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có nhiều tiềm năng phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe nhờ sở hữu những lợi thế vượt trội về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, văn hóa và y học cổ truyền.

Các điều kiện tự nhiên thuận lợi

Việt Nam có bờ biển dài khoảng 3.260km, nhiều bãi tắm đẹp, trải dài từ Bắc vào Nam như Trà Cổ, Hạ Long, Cát Bà, Cửa Lò, Lăng Cô, Nha Trang, Mũi Né, Long Hải, Vũng Tàu, Phú Quốc… rất thuận lợi cho du lịch nghỉ dưỡng [2]. Vùng ven biển nước ta còn có nhiều hòn đảo lớn nhỏ, trong đó, nhiều bãi biển nhỏ, tĩnh lặng, rất phù hợp cho du lịch nghỉ ngơi, chữa bệnh [2]. Không gian biển rộng lớn, không khí trong lành và các hoạt động thư giãn trên biển như đi bộ, yoga trên bãi cát, hoặc các liệu pháp sử dụng nước biển (thalassotherapy) là những yếu tố tự nhiên quý giá cho du lịch wellness. Để tìm hiểu rõ hơn về những điều kiện để phát triển du lịch, bạn có thể tham khảo thêm tại đây [89].

Bên cạnh đó, ngành Địa chất của nước ta đã phát hiện khoảng 400 nguồn nước khoáng nóng trên cả nước, trong đó đã điều tra, nghiên cứu và phân tích 287 nguồn và phân thành 11 loại khác nhau, vừa có tác dụng chữa bệnh, vừa có thể khai thác thành nước uống đóng chai phục vụ đời sống [3]. Nguồn tài nguyên nước khoáng nóng này là nền tảng vững chắc để phát triển các dịch vụ tắm khoáng nóng (onsen), tắm bùn, và các liệu pháp thủy trị liệu chuyên sâu, giúp phục hồi sức khỏe, giảm căng thẳng và tăng cường tuần hoàn máu.

Hệ thống cây dược liệu phong phú

Việt Nam có hệ thống cây dược liệu vô cùng phong phú, đa dạng với khoảng 3.850 loài thực vật, 406 loài động vật được sử dụng làm thuốc [3]. Nguồn dược liệu quý giá này có thể được ứng dụng rộng rãi trong các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp, từ các bài thuốc ngâm tắm, xông hơi, đến các sản phẩm spa và trị liệu sử dụng nguyên liệu tự nhiên. Việc khai thác và phát huy giá trị của nguồn dược liệu bản địa không chỉ tạo nên sự độc đáo và đặc trưng cho du lịch wellness tại Việt Nam mà còn góp phần bảo tồn và phát triển ngành dược liệu truyền thống.

Yếu tố văn hóa và y học cổ truyền

Văn hóa Việt Nam với bề dày lịch sử hàng nghìn năm và y học cổ truyền phát triển từ lâu đời là những giá trị độc đáo có thể tích hợp vào các dịch vụ du lịch wellness. Nền y học cổ truyền của Việt Nam với các phương pháp điều trị và chăm sóc sức khỏe như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, và các bài thuốc truyền thống là những yếu tố tạo nên sự khác biệt cho du lịch wellness tại Việt Nam. Các liệu pháp này không chỉ giúp chữa trị các bệnh lý mà còn có tác dụng thư giãn, phục hồi năng lượng và cân bằng cơ thể.

Nhận thức được tầm quan trọng này, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định 2951/QĐ-BYT (ngày 21/7/2023) phê duyệt Đề án “Phát triển các loại hình dịch vụ, sản phẩm y dược cổ truyền phục vụ khách du lịch đến năm 2030”; Quyết định 1265/QĐ-BYT (ngày 15/5/2024) phê duyệt Đề án “Phát triển các loại hình dịch vụ, sản phẩm Châm cứu – y dược cổ truyền phục vụ khách du lịch của Bệnh viện Châm cứu Trung ương đến năm 2030” [3]. Những quyết định này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước trong việc đưa y học cổ truyền trở thành một sản phẩm du lịch wellness mũi nhọn. Bên cạnh đó, bạn có thể tìm hiểu thêm về những vấn đề xung quanh khái niệm văn hóa truyền thống tại đây [38].

Thị trường du lịch chăm sóc sức khỏe tiềm năng

Theo Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, trước đại dịch, năm 2018 có 350.000 người nước ngoài đến Việt Nam khám, chữa bệnh kết hợp nghỉ dưỡng và chi tiêu 2 tỷ USD [3]. Điều này cho thấy tiềm năng thu hút khách du lịch chăm sóc sức khỏe với thời gian lưu trú từ 3-5 ngày, phần lớn là khách trung niên, có mức chi tiêu cao, nhu cầu sử dụng dược liệu phục hồi sức khỏe, coi chăm sóc sức khỏe là mục tiêu đi du lịch. Đây là nhóm khách hàng lý tưởng cho du lịch wellness, có khả năng chi trả cao và tìm kiếm những trải nghiệm chuyên sâu.

Gần đây, Việt Nam còn bất ngờ dẫn đầu danh sách tìm kiếm trên toàn cầu về xu hướng du lịch wellness [4]. Điều này chứng tỏ Việt Nam đang ngày càng được quan tâm như một điểm đến tiềm năng cho du lịch chăm sóc sức khỏe trên thế giới, mở ra cơ hội lớn để thu hút du khách quốc tế. Sự quan tâm này là một tín hiệu tích cực, cho thấy các nỗ lực quảng bá và phát triển bước đầu đang có hiệu quả.

Thực trạng phát triển Du lịch Wellness tại Việt Nam

Du lịch wellness tại Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển sôi động với nhiều loại hình sản phẩm đa dạng và sự xuất hiện của các khu nghỉ dưỡng chuyên biệt.

Các loại hình du lịch wellness đang phát triển

Hiện nay, du lịch chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam được hình thành dựa trên các hoạt động ngoài trời kết hợp với phương pháp trị liệu như tắm khoáng nóng (onsen), tắm bùn, xông hơi, spa, detox (thanh lọc, thải độc), thiền định, yoga, đi bộ… nhằm chăm sóc sức khỏe đồng thời xoa dịu tinh thần, gia tăng khả năng chữa lành cho du khách [5]. Các sản phẩm này tập trung vào việc kết nối con người với thiên nhiên và cung cấp các liệu pháp giúp phục hồi cả thể chất lẫn tinh thần.

Sự phát triển của các khu nghỉ dưỡng wellness

Nhiều khách sạn, resort tại Việt Nam đã coi chăm sóc sức khỏe như một dịch vụ gia tăng cho khách lưu trú. Hiện nay đã có nhiều nguồn suối nước khoáng nóng ở Việt Nam được các nhà đầu tư lớn đầu tư khai thác như: Khu Du lịch suối khoáng nóng Mỹ Lâm (Tuyên Quang), Khu Du lịch suối khoáng nóng Quang Hanh (Quảng Ninh), Thanh Thủy (Phú Thọ) [6].

Một số khu du lịch có cung cấp dịch vụ tắm bùn, spa, xông hơi, mát xa như Khu Du lịch Trăm Trứng (Khánh Hòa), Khu Du lịch V-resort (Hòa Bình), Khu Du lịch khoáng nóng Sài Gòn – Bình Châu (Vũng Tàu) [6]. Những khu nghỉ dưỡng này đều tận dụng lợi thế về cảnh quan nhằm kết nối con người với thiên nhiên để tìm lại sự cân bằng về thể chất và tinh thần. Các mô hình này đang dần chuyển mình từ chỉ cung cấp dịch vụ tắm khoáng/bùn đơn thuần sang tích hợp thêm các liệu pháp spa, yoga, thiền để trở thành điểm đến wellness toàn diện hơn. Nếu bạn muốn tìm hiểu về các đặc tính của sản phẩm du lịch thì có thể tham khảo tại đây [9].

Sự chuyển dịch trong nhu cầu du lịch sau đại dịch COVID-19

Theo ông Đỗ Mạnh Hoàng, Phó Giám đốc Khu du lịch chữa lành MEDI Thiên Sơn (Ba Vì, Hà Nội), từ sau dịch COVID-19, lượng khách du lịch đến khu du lịch này đã tăng gấp 3 so với thời điểm trước dịch. Riêng trong 9 tháng năm 2023, lượng khách đạt hơn 100.000 lượt và đối tượng khách chủ yếu là các gia đình ở Hà Nội [5]. Điều này cho thấy nhu cầu về du lịch wellness đang ngày càng tăng cao, đặc biệt là sau đại dịch COVID-19.

Đại dịch COVID-19 khiến nhiều người nhận thấy tầm quan trọng của sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tinh thần trước những ảnh hưởng âm thầm của stress và các yếu tố bên ngoài. Bên cạnh đó, chất lượng cuộc sống ngày càng tăng kéo theo nhu cầu trải nghiệm cao cấp [5]. Điều này đã dẫn đến sự chuyển dịch trong nhu cầu du lịch, từ du lịch tham quan đơn thuần sang du lịch kết hợp chăm sóc sức khỏe, nơi du khách tìm kiếm sự thư giãn, phục hồi và cân bằng.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch, trong thời gian tới xu hướng du lịch sẽ có sự thay đổi rõ rệt, đặc biệt với những chuyến du lịch dài ngày của du khách sẽ không còn là những chuyến du lịch tham quan đơn thuần mà thay vào đó là hình thức du lịch tận hưởng kết hợp cải thiện sức khỏe [6]. Sự thay đổi này là động lực lớn thúc đẩy ngành du lịch Việt Nam tập trung phát triển các sản phẩm wellness.

Các điểm đến Wellness nổi bật tại Việt Nam

Việt Nam sở hữu nhiều điểm đến lý tưởng để phát triển du lịch wellness, trải dài khắp ba miền đất nước, mỗi nơi mang một nét đặc trưng riêng biệt.

Miền Bắc – Vùng đất của văn hóa và thiên nhiên

Miền Bắc Việt Nam vốn là khu vực có lịch sử lâu đời cùng truyền thống và bề dày văn hóa đặc sắc. Bên cạnh đó, thiên nhiên cũng ban tặng vùng đất này rất nhiều tài nguyên du lịch quy giá [7]. Một số điểm đến wellness nổi bật ở miền Bắc bao gồm:

• Legacy Yên Tử – MGallery (Quảng Ninh): Nằm trong Quần thể Di tích núi Yên Tử, Legacy Yên Tử được ví như “Ngọc quý ẩn trong rừng”. Khu tĩnh dưỡng này được hình thành từ những ý tưởng của các di tích nổi tiếng trên núi Yên Tử linh thiêng, với nội thất được làm bằng cách thức thủ công truyền thống [7]. Legacy Yên Tử có nhiều dịch vụ và chương trình trải nghiệm mang tính chất tĩnh dưỡng (retreat) và chăm sóc sức khỏe (wellness) như thiền đá muối Himalaya, thiền chuông, thiền trầm và thiền vẽ trà đạo [7]. Nơi đây mang đến một không gian yên bình, linh thiêng, rất phù hợp cho những ai tìm kiếm sự tĩnh tâm và phục hồi năng lượng tinh thần.
• Yoko Onsen Quang Hanh (Quảng Ninh): Khai thác nguồn nước khoáng nóng tự nhiên có thành phần khoáng chất cao, Yoko Onsen mang đến trải nghiệm tắm onsen theo phong cách Nhật Bản. Khu nghỉ dưỡng này giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm đau nhức, căng thẳng, tăng cường hệ miễn dịch và tuần hoàn máu [7]. Đây là mô hình khai thác hiệu quả tài nguyên suối khoáng nóng kết hợp với phong cách dịch vụ quốc tế.
• Khu du lịch chữa lành MEDI Thiên Sơn (Ba Vì, Hà Nội): Khu du lịch này đang dẫn đầu xu thế du lịch wellness ở miền Bắc với lượng khách tăng đáng kể sau đại dịch COVID-19 [5]. Nơi đây chú trọng vào việc kết nối con người với thiên nhiên, tạo không gian yên tĩnh để du khách có thể tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống [7]. Với lợi thế gần Hà Nội, MEDI Thiên Sơn trở thành lựa chọn lý tưởng cho các kỳ nghỉ ngắn ngày kết hợp phục hồi sức khỏe cho cư dân đô thị.

Miền Trung – Thiên đường của biển và spa

Miền Trung Việt Nam, đặc biệt là Đà Nẵng và các tỉnh lân cận, đang nổi lên như một điểm đến wellness hàng đầu với những bãi biển đẹp, khí hậu ấm áp và các khu nghỉ dưỡng cao cấp [4].

• InterContinental Danang Sun Peninsula Resort – Mi Sol Spa: Tọa lạc trong khu nghỉ dưỡng đẳng cấp bậc nhất Đà Nẵng, Mi Sol Spa mang đến trải nghiệm thư giãn độc đáo được lấy cảm hứng từ thang âm nhạc. Mỗi khu trị liệu tại đây được đặt tên theo các tần số âm thanh, tạo nên một hành trình cảm âm đầy cảm xúc [8]. Đây là ví dụ về sự sáng tạo trong việc kết hợp nghệ thuật và trị liệu wellness.
• Naman Retreat (Đà Nẵng): Naman Retreat được World Spa Awards công nhận là “Vietnam’s Best Wellness Retreat” (Khu nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe tốt nhất Việt Nam) trong 4 năm liên tiếp. Thương hiệu này được mô tả là “thương hiệu thuần Việt đã được quốc tế công nhận” với các dịch vụ spa và wellness chất lượng cao [6]. Naman Retreat là minh chứng cho khả năng xây dựng thương hiệu wellness đẳng cấp quốc tế dựa trên nền tảng Việt Nam.
• Alba Wellness Valley by Fusion (Thừa Thiên Huế): Thừa Thiên Huế là địa phương không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên, văn hóa lịch sử thu hút, mà còn có tới 7 nguồn nước khoáng nóng tự nhiên [14]. Alba Wellness Valley by Fusion là một trong những khu nghỉ dưỡng khai thác lợi thế này, kết hợp giữa nguồn nước khoáng nóng tự nhiên với các liệu pháp chăm sóc sức khỏe như yoga, thiền, và các liệu trình spa chuyên nghiệp. Nơi đây mang đến trải nghiệm wellness toàn diện giữa không gian thiên nhiên yên bình.

Miền Nam – Sự kết hợp giữa hiện đại và truyền thống

Miền Nam Việt Nam với khí hậu nhiệt đới ấm áp quanh năm và các khu nghỉ dưỡng hiện đại cũng đang phát triển mạnh mẽ về du lịch wellness.

• Radisson Blu Resort, Cam Ranh – ESC Spa: Cam Ranh đang dần khẳng định mình là điểm đến wellness năng động với những bãi biển nguyên sơ và hệ sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp. ESC Spa tại Radisson Blu Resort Cam Ranh gây ấn tượng với kiến trúc lấy cảm hứng từ hình dáng vỏ ốc, kết hợp hài hòa giữa tinh thần văn hoá Việt và tiêu chuẩn sang trọng quốc tế [4].
• Villa Le Corail, A Gran Meliá Hotel – Song Spa (Nha Trang): Song Spa tại Villa Le Corail mang đến làn gió mới cho lĩnh vực trị liệu sức khỏe cao cấp. Với triết lý “Nurturing Living Spa”, không gian này được lấy cảm hứng từ vẻ đẹp tái sinh của những rạn san hô, đồng thời thể hiện rõ cam kết bảo tồn đại dương của thương hiệu [4]. Đây là ví dụ về sự kết hợp giữa wellness, nghệ thuật và cam kết bảo vệ môi trường.
• Haus Da Lat và Haus Wellness Center (Đà Lạt): Cư dân và du khách sẽ được hưởng lợi từ trung tâm chăm sóc sức khỏe được thiết kế và tư vấn tỉ mỉ bởi các chuyên gia hàng đầu của Chiva-Som – biểu tượng toàn cầu về chăm sóc sức khỏe toàn diện [9]. Haus Wellness Center nằm tại tầng 3 và 4 của Haus Residences với diện tích trong nhà lên đến 5.000 m2 và ngoài trời lên đến 1.800 m2 [9]. Đây là mô hình wellness tích hợp quy mô lớn, mang đẳng cấp quốc tế, cho thấy tiềm năng phát triển các trung tâm wellness chuyên biệt.

Các xu hướng phát triển Du lịch Wellness tại Việt Nam trong tương lai

Để khai thác tối đa tiềm năng và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách, du lịch wellness tại Việt Nam đang định hình và phát triển theo một số xu hướng chính.

Tích hợp y học cổ truyền và phương pháp hiện đại

Một trong những xu hướng nổi bật trong phát triển du lịch wellness tại Việt Nam là việc tích hợp giữa y học cổ truyền và các phương pháp chăm sóc sức khỏe hiện đại. Việt Nam có lợi thế về y học cổ truyền với hệ thống cây dược liệu phong phú và các phương pháp chăm sóc sức khỏe truyền thống (châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, ngâm tắm thảo dược), có thể kết hợp với các công nghệ và phương pháp điều trị hiện đại (spa, thủy trị liệu, dinh dưỡng, vật lý trị liệu) để tạo ra những trải nghiệm wellness độc đáo và hiệu quả.

Bộ Y tế đã ban hành các quyết định phê duyệt Đề án “Phát triển các loại hình dịch vụ, sản phẩm y dược cổ truyền phục vụ khách du lịch đến năm 2030” và Đề án “Phát triển các loại hình dịch vụ, sản phẩm Châm cứu – y dược cổ truyền phục vụ khách du lịch của Bệnh viện Châm cứu Trung ương đến năm 2030” [3]. Đây là những bước đi quan trọng trong việc định hướng và thúc đẩy phát triển du lịch wellness dựa trên nền tảng y học cổ truyền, tạo ra lợi thế cạnh tranh riêng cho Việt Nam.

Phát triển các khu nghỉ dưỡng wellness tích hợp

Xu hướng phát triển các khu nghỉ dưỡng wellness tích hợp, cung cấp đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và nghỉ dưỡng trong một không gian đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Các khu nghỉ dưỡng này không chỉ cung cấp dịch vụ lưu trú sang trọng mà còn có các dịch vụ spa chuyên nghiệp, các lớp học yoga, thiền, các chương trình dinh dưỡng lành mạnh, các hoạt động thể chất ngoài trời và các liệu pháp trị liệu chuyên sâu.

Haus Wellness Center tại Đà Lạt là một ví dụ điển hình với diện tích lớn và đa dạng dịch vụ, được thiết kế và tư vấn bởi chuyên gia hàng đầu thế giới [9]. Theo Chiva-Som, sức khỏe tối ưu đạt được nhờ sự cân bằng giữa “Tâm trí – Cơ thể – Tinh thần”: Tâm trí minh mẫn, tiếp thu và phản ứng nhanh nhạy; Cơ thể khỏe mạnh, không bệnh tật; Tinh thần an lạc, tĩnh tâm [9]. Các khu nghỉ dưỡng tích hợp này hướng tới việc mang lại trải nghiệm phục hồi toàn diện cho du khách, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về một kỳ nghỉ kết hợp cải thiện sức khỏe.

Chú trọng đến trải nghiệm địa phương và văn hóa

Du lịch wellness tại Việt Nam ngày càng chú trọng đến việc tích hợp các trải nghiệm địa phương và văn hóa truyền thống. Điều này không chỉ làm phong phú trải nghiệm của du khách mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sự độc đáo và khác biệt so với các điểm đến khác trên thế giới.

Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc và phát triển du lịch là hai nội dung tương đối độc lập. Tuy nhiên hai nội dung này lại có mối quan hệ khá khăng khít, luôn tác động qua lại lẫn nhau trong quá trình phát triển. Bảo tồn văn hóa đóng vai trò quan trọng tới phát triển nói chung và phát triển bền vững nói riêng. Văn hóa là động lực, là mục tiêu của sự phát triển, nhưng mặt hạn chế trong sự phát triển của văn hóa sẽ là lực cản xã hội phát triển [10]. Việc tích hợp các yếu tố văn hóa như ẩm thực truyền thống lành mạnh, các bài thuốc dân gian, các hoạt động thủ công truyền thống hay các nghi lễ văn hóa vào chương trình wellness sẽ nâng cao giá trị trải nghiệm cho du khách.
Tìm hiểu thêm về khái niệm văn hóa tại đây [55].

Ứng dụng công nghệ và truyền thông mạng xã hội

Công nghệ và truyền thông mạng xã hội đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc quảng bá và phát triển du lịch wellness tại Việt Nam. Việc ứng dụng công nghệ trong các dịch vụ wellness (ví dụ: ứng dụng theo dõi sức khỏe, thiết bị trị liệu công nghệ cao) cũng như việc sử dụng các nền tảng mạng xã hội để quảng bá điểm đến wellness, tương tác với khách hàng và xây dựng cộng đồng đang trở thành xu hướng phổ biến.

Một nghiên cứu về ảnh hưởng của truyền thông mạng xã hội đến ý định du lịch của du khách thế hệ Z ở Việt Nam cho thấy có bốn yếu tố truyền thông mạng xã hội ảnh hưởng tích cực đến ý định đi du lịch theo thứ tự giảm dần: “Chất lượng thông tin”, “Quảng cáo trên mạng xã hội”, “Truyền miệng trên mạng xã hội” và “Tính hữu ích của thông tin” [11]. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc đầu tư vào marketing kỹ thuật số và truyền thông mạng xã hội để tiếp cận và thu hút khách hàng tiềm năng cho du lịch wellness, đặc biệt là phân khúc khách hàng trẻ tuổi.

Phát triển du lịch wellness gắn với bảo vệ môi trường

Xu hướng phát triển du lịch wellness gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đang được chú trọng tại Việt Nam. Các khu nghỉ dưỡng wellness không chỉ chú trọng đến việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe mà còn đảm bảo hoạt động của mình không gây tổn hại đến môi trường tự nhiên, sử dụng các vật liệu thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng và nước, và hỗ trợ cộng đồng địa phương.

Blue Diamond Retreat là một ví dụ về khu cắm trại tọa lạc giữa cánh rừng nguyên sinh, đóng vai trò vùng đệm của Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Du khách có thể tận hưởng kỳ nghỉ thư giãn và phục hồi sức khỏe, cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, trải nghiệm những hoạt động giải trí và thưởng thức những món ăn tốt cho cơ thể [12]. Mô hình này minh chứng cho thấy du lịch wellness hoàn toàn có thể kết hợp hài hòa với bảo tồn thiên nhiên, mang lại lợi ích kép cho cả du khách và môi trường.

Thách thức và giải pháp cho phát triển Du lịch Wellness tại Việt Nam

Mặc dù có nhiều tiềm năng và đang phát triển theo các xu hướng tích cực, nhưng du lịch wellness tại Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức cần được giải quyết để phát triển bền vững.

Thách thức trong phát triển du lịch wellness

• Thiếu quy hoạch và định hướng phát triển: Theo bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch, việc phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe hiện nay ở Việt Nam mới chỉ bắt đầu, sản phẩm ít, chưa đặc sắc, khó thu hút khách du lịch là do chưa có những nghiên cứu đầy đủ về tiềm năng, cũng chưa có định hướng, có chính sách cụ thể để phát triển của du lịch chăm sóc sức khỏe [6]. Sự thiếu vắng một chiến lược tổng thể gây khó khăn trong việc đầu tư đồng bộ và phát triển sản phẩm mang tính cạnh tranh cao.
• Hạn chế về nguồn nhân lực chuyên nghiệp: Một trong những thách thức lớn đối với sự phát triển du lịch wellness tại Việt Nam là thiếu nguồn nhân lực chuyên nghiệp, có chuyên môn cao trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và wellness. Điều này bao gồm các chuyên gia trị liệu (spa, y học cổ truyền, vật lý trị liệu), huấn luyện viên yoga/thiền, chuyên gia dinh dưỡng và nhân viên phục vụ được đào tạo bài bản về dịch vụ khách hàng cao cấp. Theo một nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững, yếu tố tài nguyên con người ảnh hưởng mạnh nhất [13]. Sự thiếu hụt này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ wellness được cung cấp.
• Cơ sở vật chất và dịch vụ chưa đồng bộ: Mặc dù Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch wellness, nhưng nhiều cơ sở vật chất và dịch vụ vẫn chưa đạt chuẩn quốc tế. Điều này ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong thị trường du lịch wellness toàn cầu, nơi du khách thường có yêu cầu cao về tiện nghi và chất lượng dịch vụ.
• Thiếu sự liên kết giữa các bên liên quan: Sự phát triển của du lịch wellness đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều bên liên quan, bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước (Du lịch, Y tế, Văn hóa), các doanh nghiệp du lịch (khách sạn, khu nghỉ dưỡng, công ty lữ hành), các cơ sở y tế (bệnh viện y học cổ truyền, trung tâm trị liệu) và các tổ chức phi chính phủ. Tuy nhiên, sự liên kết này còn hạn chế tại Việt Nam, dẫn đến thiếu đồng bộ trong phát triển và quảng bá sản phẩm.

Giải pháp cho phát triển du lịch wellness

Để phát triển du lịch wellness tại Việt Nam một cách bền vững và khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có, cần có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt:

• Xây dựng quy hoạch và chiến lược phát triển du lịch wellness quốc gia: Cần khẩn trương xây dựng quy hoạch và chiến lược phát triển du lịch wellness quốc gia, xác định rõ các điểm đến trọng tâm, các loại hình sản phẩm wellness tiềm năng dựa trên lợi thế đặc thù của từng vùng miền (biển, núi, suối khoáng, dược liệu, y học cổ truyền). Đồng thời, cần có các chính sách khuyến khích đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển các sản phẩm và dịch vụ wellness chất lượng cao.
• Đầu tư phát triển nguồn nhân lực chuyên nghiệp: Cần đầu tư mạnh mẽ vào việc đào tạo nguồn nhân lực chuyên nghiệp trong lĩnh vực du lịch wellness. Chương trình đào tạo cần kết hợp kiến thức về du lịch, quản lý dịch vụ, chuyên môn về chăm sóc sức khỏe (bao gồm cả y học cổ truyền và hiện đại), dinh dưỡng, tâm lý và kỹ năng phục vụ khách hàng cao cấp. Hợp tác với các tổ chức quốc tế và các trường đào tạo uy tín là cần thiết.
• Nâng cao chất lượng cơ sở vật chất và dịch vụ: Cần có lộ trình nâng cao chất lượng cơ sở vật chất và dịch vụ tại các điểm đến wellness hiện có và đầu tư xây dựng các cơ sở mới đạt chuẩn quốc tế. Chú trọng vào việc tạo không gian thư giãn, yên tĩnh, gần gũi với thiên nhiên và trang bị các thiết bị, công nghệ hiện đại phục vụ các liệu pháp wellness.
• Tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan: Cần thiết lập các cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Y tế, các địa phương, các doanh nghiệp du lịch, các cơ sở y tế và các hiệp hội ngành nghề. Sự hợp tác này sẽ giúp xây dựng các gói sản phẩm wellness tích hợp (kết hợp lưu trú, trị liệu, khám chữa bệnh, trải nghiệm văn hóa), chia sẻ thông tin, và cùng nhau quảng bá du lịch wellness Việt Nam.
• Đẩy mạnh quảng bá hình ảnh du lịch wellness Việt Nam: Cần xây dựng chiến dịch quảng bá chuyên nghiệp và có trọng tâm, nhấn mạnh vào các điểm mạnh độc đáo của Việt Nam như suối khoáng nóng, y học cổ truyền, tài nguyên thiên nhiên và văn hóa bản địa. Ứng dụng mạnh mẽ các nền tảng truyền thông kỹ thuật số và mạng xã hội để tiếp cận đúng đối tượng khách hàng mục tiêu trên toàn cầu. Tham gia các hội chợ, triển lãm du lịch wellness quốc tế. Để hiểu rõ hơn về chức năng của thương hiệu trong lĩnh vực này, bạn có thể xem thêm tại đây [56].

Kết luận

Du lịch wellness đang nổi lên như một xu hướng phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu và tại Việt Nam. Với lợi thế về thiên nhiên phong phú, văn hóa đa dạng và nguồn tài nguyên quý giá, Việt Nam có tiềm năng lớn để trở thành một điểm đến wellness hàng đầu trong khu vực và trên thế giới. Sự tăng trưởng nhu cầu sau đại dịch COVID-19 và sự quan tâm ngày càng tăng của du khách quốc tế là những tín hiệu tích cực cho thấy triển vọng rộng mở của ngành này.

Để hiện thực hóa tiềm năng này, cần có sự nỗ lực đồng bộ từ nhiều phía, bao gồm chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Việc xây dựng chiến lược phát triển du lịch wellness quốc gia rõ ràng, đầu tư vào nguồn nhân lực chất lượng cao và cơ sở hạ tầng hiện đại, cũng như tăng cường liên kết và hợp tác giữa các bên liên quan là những bước đi quan trọng để phát triển du lịch wellness tại Việt Nam một cách bền vững.

Trong tương lai, với sự quan tâm ngày càng tăng của du khách đối với sức khỏe thể chất và tinh thần, cùng với sự phát triển của công nghệ và xu hướng du lịch bền vững, du lịch wellness tại Việt Nam có nhiều cơ hội để phát triển mạnh mẽ, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch wellness toàn cầu. Việc tập trung vào các sản phẩm độc đáo dựa trên thế mạnh bản địa như y học cổ truyền, dược liệu và tài nguyên thiên nhiên sẽ là chìa khóa thành công. Bạn có thể tìm hiểu về khái niệm phát triển du lịch bền vững tại đây [140].

Tài liệu tham khảo

1. Nghiên cứu “Customer Experience and Customer Engagement Behavior – The Role of Social Identity Theory: An Empirical Study of Wellness Tourism in the Post-COVID 19 Context”, 2022.
2. Naman Retreat, “Wellness Tourism – Take a step back to move forward”, 2025.
3. Báo Nhân Dân, “Phát triển sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe”, 2024.
4. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, “Đánh thức tiềm năng phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe”, 2024.
5. Báo Hà Nội Mới, “Phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe: Khơi tiềm năng, tạo xu thế”, 2023.
6. VnEconomy, “Cố đô Huế khai thác tiềm năng du lịch chăm sóc sức khỏe”, 2024.
7. Rocky Travel, “03 địa điểm dành cho du lịch chăm sóc sức khỏe ở miền Bắc”, 2023.
8. Naman Retreat, “Wellness Tourism”, 2025.
9. VnEconomy, “Haus Da Lat và hành trình đưa biểu tượng wellness hàng đầu thế giới đến Việt Nam”, 2025.
10. Nghiên cứu “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số rất ít người gắn với phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam hiện nay”, 2023.
11. Nghiên cứu “Ảnh hưởng của truyền thông mạng xã hội đến ý định du lịch của du khách thế hệ Z ở Việt Nam”, 2023.
12. Blue Diamond Retreat, “Du lịch Wellness giữa thiên nhiên tại Blue Diamond”, 2025.
13. Nghiên cứu “Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái bền vững: Trường hợp nghiên cứu tại tỉnh Cà Mau”, 2023.
14. Vitraco Tour, “Tour du lịch chăm sóc sức khỏe kết hợp làm đẹp cùng Vitraco”, 2023.
15. Luxury Travel, “Những điều cần biết về du lịch Wellness”.
16. Quang Binh Travel, “Sự phát triển của Wellness Tourism: Tại sao ngày càng nhiều người quan tâm?”, 2025.
17. WLIN, “Wellness tourism: Mô hình du lịch đầy tiềm năng tại Việt Nam nhưng không phải ai cũng biết”, 2025.
18. Kenh14.vn, “Việt Nam bất ngờ dẫn đầu danh sách tìm kiếm trên toàn cầu vì một xu hướng du lịch mới đang lên ngôi”, 2025.

                
Questions & Answers


                Q1: Sự khác biệt cốt lõi giữa du lịch wellness và du lịch truyền thống là gì?
                


A1: Du lịch wellness khác du lịch truyền thống ở mục tiêu chính. Thay vì chỉ tham quan, wellness tập trung vào hành trình cải thiện sức khỏe toàn diện cả thể chất và tinh thần. Đây là sự kết hợp giữa du lịch và chăm sóc sức khỏe, nhằm giúp du khách thư giãn, nâng cao sức khỏe và tìm lại sự cân bằng.

            

                Q2: Những lợi thế tự nhiên và văn hóa nào tạo tiềm năng du lịch wellness Việt Nam?
                


A2: Việt Nam có lợi thế tự nhiên và văn hóa lớn cho du lịch wellness. Tài nguyên thiên nhiên gồm bờ biển dài, đảo, suối khoáng nóng và hệ thống cây dược liệu phong phú. Yếu tố văn hóa với y học cổ truyền lâu đời, các phương pháp như châm cứu, bấm huyệt tạo nên sự độc đáo và tiềm năng phát triển mạnh mẽ.

            

                Q3: Những thách thức nào cản trở sự phát triển mạnh mẽ của du lịch wellness Việt Nam?
                


A3: Các thách thức chính cản trở du lịch wellness Việt Nam gồm thiếu quy hoạch, định hướng phát triển rõ ràng, hạn chế về nguồn nhân lực chuyên nghiệp, cơ sở vật chất và dịch vụ chưa đồng bộ theo chuẩn quốc tế. Ngoài ra, sự liên kết giữa các bên liên quan như cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cơ sở y tế còn yếu.

            

                Q4: Cần những giải pháp chiến lược nào để phát triển du lịch wellness bền vững tại Việt Nam?
                


A4: Để phát triển du lịch wellness bền vững, Việt Nam cần xây dựng quy hoạch chiến lược quốc gia, đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực chuyên nghiệp. Cần nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, dịch vụ đạt chuẩn quốc tế và tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan. Đẩy mạnh quảng bá hình ảnh Việt Nam là điểm đến wellness cũng rất quan trọng.

            

                Q5: Việc tích hợp y học cổ truyền ảnh hưởng thế nào đến du lịch wellness Việt Nam?
                


A5: Việc tích hợp y học cổ truyền, với lợi thế cây dược liệu và các phương pháp truyền thống như châm cứu, bấm huyệt, tạo nên sự độc đáo cho du lịch wellness Việt Nam. Kết hợp yếu tố này với phương pháp hiện đại giúp xây dựng các sản phẩm trải nghiệm chăm sóc sức khỏe đặc trưng, thu hút du khách quan tâm đến sự cân bằng thể chất và tinh thần dựa trên nền tảng văn hóa.

            

Bài viết liên quan

Mã Số Chuẩn Quốc Tế Cho Tạp Chí Khoa Học, Sách Và Sự Phân Loại Tạp Chí Khoa Học Mô Hình Và Khả Năng Bền Vững Của Hệ Thống Lương Hưu Tại Việt Nam Trong Bối Cảnh Già Hóa Dân Số So Sánh Hiệu Quả Kinh Tế Của Chính Sách Bảo Hộ Thương Mại Của Trump Với Các Quốc Gia Khác Ứng Dụng Blockchain Trong Quản Trị Chuỗi Cung Ứng Ngành Thủy Sản Tại Việt Nam Chiến Lược Tiếp Thị Kỹ Thuật Số Và Hành Vi Tiêu Dùng Trực Tuyến: Phân Tích Từ Góc Nhìn Hàn Lâm