Chiến Lược Tiếp Thị Kỹ Thuật Số Và Hành Vi Tiêu Dùng Trực Tuyến: Phân Tích Từ Góc Nhìn Hàn Lâm

23/04/2025 Hữu Lộc

Chiến Lược Tiếp Thị Kỹ Thuật Số Và Hành Vi Tiêu Dùng Trực Tuyến: Phân Tích Từ Góc Nhìn Hàn Lâm

Tóm tắt

Bài luận này phân tích sâu sắc các yếu tố định hình hành vi người tiêu dùng trực tuyến và đánh giá hiệu quả của các chiến lược tiếp thị số trong việc thúc đẩy quyết định mua hàng. Dựa trên tổng hợp từ 10 nghiên cứu học thuật trong nước và quốc tế, bài viết cung cấp cái nhìn toàn diện về xu hướng, thách thức và cơ hội trong lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng này. Các yếu tố như đặc điểm cá nhân, độ tin cậy thương hiệu và trải nghiệm công nghệ ảnh hưởng lớn đến hành vi mua sắm trực tuyến. Đại dịch Covid-19 cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thói quen mua sắm trực tuyến.

Nội dung chính

Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu, sự tương tác giữa chiến lược tiếp thị kỹ thuật số và hành vi tiêu dùng trực tuyến đã trở thành chủ đề nghiên cứu quan trọng. Sự phát triển vũ bão của Internet, các thiết bị di động và nền tảng số đã thay đổi căn bản cách doanh nghiệp tiếp cận khách hàng và cách người tiêu dùng đưa ra quyết định mua sắm. Bài luận này phân tích sâu sắc các yếu tố định hình hành vi người tiêu dùng trong môi trường số, đồng thời đánh giá hiệu quả của các chiến lược tiếp thị số trong việc thúc đẩy quyết định mua hàng. Dựa trên tổng hợp từ 10 nghiên cứu học thuật trong nước và quốc tế, bài viết cung cấp cái nhìn toàn diện về xu hướng, thách thức và cơ hội trong lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng này, nhìn từ góc độ hàn lâm và ứng dụng thực tiễn.

Tổng Quan Về Tiếp Thị Kỹ Thuật Số

Khái Niệm Và Tầm Quan Trọng

Tiếp thị kỹ thuật số (digital marketing) là một tập hợp các chiến lược và kỹ thuật sử dụng các kênh và nền tảng số để quảng bá sản phẩm, dịch vụ, xây dựng và duy trì mối quan hệ với khách hàng mục tiêu. [1] Khác biệt cốt lõi với tiếp thị truyền thống nằm ở khả năng tương tác hai chiều, tính đo lường chính xác và khả năng cá nhân hóa ở quy mô lớn. [2]

Bài viết khác:

Tiếp thị kỹ thuật số bao gồm nhiều hình thức đa dạng như tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO), tiếp thị qua công cụ tìm kiếm (SEM), tiếp thị truyền thông xã hội (Social Media Marketing), tiếp thị nội dung (Content Marketing), tiếp thị qua email (Email Marketing), tiếp thị liên kết (Affiliate Marketing), quảng cáo hiển thị (Display Advertising), v.v. [3] Sự hội tụ của các kênh này tạo ra một hệ sinh thái tiếp thị phức tạp nhưng đầy tiềm năng.

Tầm quan trọng của digital marketing ngày càng được khẳng định trong bối cảnh người tiêu dùng dành phần lớn thời gian tương tác với các thiết bị số. Ưu thế vượt trội của digital marketing nằm ở khả năng tiếp cận đối tượng mục tiêu một cách chính xác, khả năng đo lường hiệu suất chiến dịch theo thời gian thực, từ đó cho phép tối ưu hóa ngân sách và nâng cao tỷ lệ chuyển đổi một cách hiệu quả hơn so với các phương pháp truyền thống. [3] Theo CleverAds 2025 [3], digital marketing cho phép doanh nghiệp tiếp cận đa kênh, cá nhân hóa thông điệp đến từng cá nhân và mở rộng phạm vi ảnh hưởng ra thị trường toàn cầu chỉ với vài thao tác kỹ thuật số. Điều này làm cho nó trở thành một công cụ không thể thiếu trong chiến lược kinh doanh hiện đại. Xem thêm về định nghĩa marketing và quản trị marketing [33]

Các Thành Phần Cốt Lõi Của Chiến Lược Tiếp Thị Số

Một chiến lược tiếp thị số hiệu quả không chỉ đơn thuần là chạy quảng cáo trực tuyến, mà đòi hỏi sự kết hợp nhuần nhuyễn và tích hợp giữa nhiều thành phần khác nhau. Dựa trên các nghiên cứu và thực tiễn, có thể xác định bốn yếu tố cốt lõi:

Phân tích đối tượng mục tiêu thông qua dữ liệu lớn (Big Data): Nền tảng của mọi chiến dịch tiếp thị số thành công là sự thấu hiểu sâu sắc về khách hàng. Dữ liệu lớn từ các nguồn khác nhau (hành vi duyệt web, lịch sử mua hàng, tương tác trên mạng xã hội, thông tin nhân khẩu học) giúp doanh nghiệp xác định chính xác ai là khách hàng mục tiêu, họ ở đâu, họ quan tâm điều gì và hành vi trực tuyến của họ như thế nào. [4] Phân tích dữ liệu giúp tạo ra các phân khúc khách hàng chi tiết, từ đó định hướng cho việc lựa chọn kênh và thông điệp phù hợp.
Lựa chọn kênh truyền thông phù hợp: Có vô số kênh tiếp thị số, mỗi kênh có những đặc điểm và thế mạnh riêng. Việc lựa chọn kênh (ví dụ: mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok; công cụ tìm kiếm như Google; email marketing; website và blog; ứng dụng di động) phụ thuộc vào đối tượng mục tiêu, mục tiêu chiến dịch và nguồn lực của doanh nghiệp. [5] Một chiến lược hiệu quả thường sử dụng kết hợp nhiều kênh để tạo ra sự hiện diện mạnh mẽ và tiếp cận khách hàng ở nhiều điểm chạm khác nhau.
Sáng tạo nội dung đa phương tiện hấp dẫn và giá trị: Nội dung là “linh hồn” của tiếp thị số. Nội dung không chỉ cung cấp thông tin về sản phẩm, dịch vụ mà còn phải thu hút, giáo dục, giải trí và xây dựng lòng tin với khách hàng. [6] Nội dung đa phương tiện (văn bản, hình ảnh, video, infographic, podcast, livestream) giúp truyền tải thông điệp một cách sinh động và phù hợp với sở thích tiêu thụ nội dung của người dùng trên các nền tảng khác nhau. Nội dung chuẩn SEO giúp tăng khả năng hiển thị trên công cụ tìm kiếm, trong khi nội dung sáng tạo trên mạng xã hội thúc đẩy tương tác và chia sẻ.
Tối ưu hóa trải nghiệm người dùng (User Experience – UX): Trải nghiệm của người dùng khi tương tác với thương hiệu trên các kênh số (website, ứng dụng, trang đích, quảng cáo) có tác động trực tiếp đến tỷ lệ chuyển đổi. [6] Một website có tốc độ tải nhanh, giao diện thân thiện với thiết bị di động, điều hướng dễ dàng, thông tin rõ ràng và quy trình thanh toán đơn giản sẽ khuyến khích người dùng ở lại lâu hơn và hoàn tất giao dịch. Cá nhân hóa trải nghiệm dựa trên hành vi trước đó cũng là một yếu tố quan trọng để tăng sự hài lòng và hiệu quả.

Nghiên cứu của Metta Marketing 2023 [10] chỉ ra rằng 72% doanh nghiệp áp dụng mô hình Omnichannel (đa kênh tích hợp) ghi nhận doanh thu tăng trưởng ít nhất 30% so với phương pháp đơn lẻ. Mô hình Omnichannel không chỉ đơn thuần là có mặt trên nhiều kênh, mà là tạo ra một hành trình liền mạch và nhất quán cho khách hàng khi họ di chuyển giữa các kênh trực tuyến và ngoại tuyến. Tham khảo thêm về các yếu tố ảnh hưởng đến hệ phân phối hàng hóa hiện nay [81]

Hành Vi Tiêu Dùng Trực Tuyến: Động Lực Và Xu Hướng

Hành vi người tiêu dùng trong môi trường số là một lĩnh vực phức tạp, chịu tác động từ nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài. Sự khác biệt so với hành vi mua sắm truyền thống nằm ở khả năng tiếp cận thông tin không giới hạn, sự ảnh hưởng của cộng đồng trực tuyến và vai trò của công nghệ trong quá trình ra quyết định. Xem thêm tổng quan nghiên cứu về hành vi mua hàng trực tuyến [77]

Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Mua Hàng Trực Tuyến

Các nghiên cứu đã xác định một số nhóm yếu tố chính định hình hành vi mua sắm trực tuyến:

Đặc điểm cá nhân: Các yếu tố nhân khẩu học và tâm lý cá nhân đóng vai trò quan trọng. Nghiên cứu tại An Giang năm 2015 [7] đã phát hiện thu nhập và độ tuổi có tương quan thuận với tần suất mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng. Cụ thể, những người có thu nhập cao hơn có xu hướng mua sắm trực tuyến thường xuyên hơn, có thể do khả năng chi trả và tiếp cận công nghệ tốt hơn. Tương tự, độ tuổi trẻ hơn (đặc biệt là thế hệ Millennials và Gen Z) có xu hướng thích nghi và sử dụng các nền tảng trực tuyến một cách tự nhiên hơn. Ngược lại, nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng trình độ học vấn không tạo ra sự khác biệt đáng kể về tần suất mua sắm trực tuyến, gợi ý rằng khả năng tiếp cận và sử dụng công nghệ đã trở nên phổ biến hơn, vượt qua rào cản học vấn ở mức độ cơ bản. Các yếu tố tâm lý như sự sẵn sàng chấp nhận rủi ro, thái độ đối với công nghệ và sở thích cá nhân cũng ảnh hưởng đến việc lựa chọn mua hàng trực tuyến.
Độ tin cậy thương hiệu và nền tảng: Trong môi trường trực tuyến, nơi sự tương tác vật lý bị hạn chế, lòng tin trở thành yếu tố tối quan trọng. Người tiêu dùng cần tin tưởng vào thương hiệu, chất lượng sản phẩm, độ an toàn của giao dịch thanh toán và chính sách bảo mật thông tin cá nhân. [8] Một nghiên cứu chỉ ra rằng 89% người tiêu dùng Việt Nam ưu tiên các website có chứng nhận an toàn (ví dụ: chứng chỉ SSL) và có đánh giá tích cực từ cộng đồng người dùng khác. [8] Uy tín của người bán, đánh giá sản phẩm, chính sách đổi trả rõ ràng và dịch vụ chăm sóc khách hàng sau bán hàng đều góp phần xây dựng lòng tin. Sự thiếu tin cậy là một trong những rào cản lớn nhất đối với việc mua sắm trực tuyến.
Trải nghiệm công nghệ và giao diện: Giao diện website hoặc ứng dụng, tính năng công nghệ được tích hợp ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm mua sắm. Một giao diện trực quan, dễ sử dụng, tốc độ tải trang nhanh và tính năng tìm kiếm hiệu quả giúp người dùng dễ dàng tìm thấy sản phẩm mong muốn. [9] Các tính năng công nghệ tiên tiến như hệ thống đề xuất sản phẩm dựa trên Trí tuệ Nhân tạo (AI), chatbot hỗ trợ khách hàng trực tuyến, và khả năng xem sản phẩm ở nhiều góc độ hoặc trong môi trường ảo (ví dụ: AR cho phép thử quần áo, đặt nội thất ảo) có thể nâng cao đáng kể trải nghiệm. Nghiên cứu cho thấy các tính năng AI đề xuất sản phẩm và chatbot hỗ trợ làm tăng 40% tỷ lệ giỏ hàng được thanh toán, [9] chứng tỏ công nghệ có thể trực tiếp thúc đẩy chuyển đổi. Tham khảo thêm bài viết về lý thuyết hành vi người tiêu dùng [22]

Tác Động Của Đại Dịch Covid-19

Đại dịch Covid-19 đóng vai trò như một chất xúc tác mạnh mẽ, thúc đẩy nhanh chóng quá trình chuyển đổi hành vi tiêu dùng từ ngoại tuyến sang trực tuyến. Do các biện pháp giãn cách xã hội và lo ngại về sức khỏe, người tiêu dùng buộc phải tìm kiếm các kênh mua sắm thay thế. Điều này đã tạo ra một sự thay đổi hành vi mang tính cấu trúc, khiến mua sắm trực tuyến trở thành một thói quen không thể thiếu đối với phần lớn người dân. [8]

Theo dữ liệu từ năm 2020-2022, giai đoạn cao điểm của đại dịch, lĩnh vực thời trang và thực phẩm trực tuyến tại Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, lần lượt là 46% và 34%. [8] Điều này phản ánh sự dịch chuyển nhu cầu mua sắm hàng hóa thiết yếu và không thiết yếu sang các nền tảng số. Ngược lại, lĩnh vực du lịch trực tuyến sụt giảm mạnh 28% do những hạn chế nghiêm trọng về di chuyển. [8] Sự tương phản này làm nổi bật tác động cụ thể của đại dịch lên từng ngành hàng và khẳng định vai trò của các kênh trực tuyến trong việc duy trì hoạt động kinh tế và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong bối cảnh khủng hoảng. Sự thích ứng trong giai đoạn đại dịch đã giúp người tiêu dùng làm quen và tin tưởng hơn vào mua sắm trực tuyến, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của thương mại điện tử sau này.

Xu Hướng Tiếp Thị Số Năm 2025

Lĩnh vực tiếp thị số liên tục thay đổi với tốc độ chóng mặt, đặc biệt dưới tác động của công nghệ và sự tiến hóa của hành vi người dùng. Dự báo cho năm 2025 chỉ ra một số xu hướng nổi bật sẽ định hình chiến lược của doanh nghiệp.

Ứng Dụng Trí Tuệ Nhân Tạo (AI)

Trí tuệ Nhân tạo được dự báo sẽ cách mạng hóa ngành marketing thông qua khả năng phân tích dữ liệu phức tạp và tự động hóa các quy trình. Theo dự báo của VINUNI 2025 [6], AI sẽ tạo ra những thay đổi đáng kể trong ba lĩnh vực chính:

Cá nhân hóa sâu (Hyper-personalization): Hệ thống machine learning có khả năng phân tích lượng lớn dữ liệu về lịch sử duyệt web, hành vi mua sắm, sở thích, nhân khẩu học và thậm chí cả cảm xúc của người dùng trên các nền tảng số. [10] Dựa trên phân tích này, AI có thể dự đoán nhu cầu và hành vi tương lai, từ đó đề xuất sản phẩm, dịch vụ hoặc nội dung được cá nhân hóa đến từng người dùng, ở đúng thời điểm và trên kênh phù hợp nhất trong suốt hành trình khách hàng của họ. Mức độ cá nhân hóa này vượt xa các phương pháp phân khúc truyền thống, tạo ra trải nghiệm mua sắm độc đáo và tăng khả năng chuyển đổi.
Tối ưu ngân sách tự động: Các thuật toán AI có khả năng phân tích hiệu suất quảng cáo theo thời gian thực, dự đoán kết quả dựa trên các biến số khác nhau và tự động điều chỉnh chiến dịch để đạt được hiệu quả cao nhất. [9] Điều này bao gồm việc tự động điều chỉnh giá thầu quảng cáo, phân bổ ngân sách giữa các kênh hoặc nhóm đối tượng, thử nghiệm các mẫu quảng cáo khác nhau để tìm ra phương án tối ưu. Khả năng tối ưu hóa tự động giúp doanh nghiệp đạt được Tỷ lệ Hoàn vốn Đầu tư (ROI) tối đa cho ngân sách tiếp thị của mình.
Sáng tạo nội dung thông minh: Các công cụ AI tạo sinh như ChatGPT và các mô hình ngôn ngữ lớn khác đang mở ra những khả năng mới trong việc sản xuất nội dung. [10] AI có thể hỗ trợ marketer trong việc lên ý tưởng nội dung, viết bài blog chuẩn SEO, tạo tiêu đề quảng cáo hấp dẫn, thiết kế hình ảnh cơ bản và thậm chí là sản xuất các đoạn video ngắn tự động dựa trên kịch bản. Điều này giúp tăng tốc độ sản xuất nội dung, giảm chi phí và giải phóng marketer khỏi các công việc lặp đi lặp lại để tập trung vào chiến lược và sự sáng tạo.

Livestream Commerce Và Shoppertainment

Mô hình kết hợp giải trí và mua sắm (Shoppertainment) đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường, đặc biệt là thông qua hình thức livestream commerce. [11] Livestream commerce là hoạt động bán hàng trực tiếp thông qua các buổi phát sóng trực tiếp trên mạng xã hội hoặc nền tảng thương mại điện tử, trong đó người bán giới thiệu sản phẩm, tương tác trực tiếp với người xem và thúc đẩy mua hàng ngay trong buổi phát sóng.

Thành công của hình thức này đến từ nhiều yếu tố. Thứ nhất, yếu tố tương tác trực tiếp tạo ra cảm giác chân thật và gần gũi giữa người bán và người mua, cho phép người xem đặt câu hỏi và nhận phản hồi ngay lập tức. [12] Thứ hai, các buổi livestream thường đi kèm với các ưu đãi độc quyền, mã giảm giá hoặc minigame, tạo động lực mạnh mẽ để người xem đưa ra quyết định mua hàng ngay lập tức. Thứ ba, việc xem sản phẩm thực tế thông qua video trực tiếp, đặc biệt khi được người có ảnh hưởng (influencer) hoặc người bán hàng uy tín giới thiệu, làm tăng độ tin cậy và giảm rủi ro nhận sản phẩm không như mong đợi.

Thống kê cho thấy 65% người tiêu dùng Việt thừa nhận từng mua hàng qua livestream [11]. Các nền tảng như TikTok Shop và Facebook Live đã nhanh chóng trở thành những kênh bán hàng hiệu quả, chiếm 58% tổng doanh số livestream tại Việt Nam trong năm 2024. [12] Sự phát triển này cho thấy Shoppertainment không chỉ là một xu hướng nhất thời mà đang trở thành một phương thức tiếp thị và bán hàng chủ đạo, yêu cầu doanh nghiệp phải tích hợp vào chiến lược của mình. Tìm hiểu thêm về động cơ thúc đẩy tiêu dùng [155]

Chiến Lược Tiếp Thị Hiệu Quả Trong Môi Trường Số

Để thành công trong bối cảnh tiếp thị số đang phát triển nhanh chóng và hành vi tiêu dùng ngày càng phức tạp, doanh nghiệp cần xây dựng và triển khai các chiến lược toàn diện, tích hợp và có khả năng đo lường cao.

Xây Dựng Hành Trình Khách Hàng Đa Kênh

Một trong những khung chiến lược phổ biến và hiệu quả là mô hình RACE (Reach – Act – Convert – Engage). Mô hình này mô tả hành trình tiêu dùng điển hình trong môi trường số và cung cấp cấu trúc để xây dựng chiến lược tiếp thị ở từng giai đoạn:

Tiếp cận (Reach): Mục tiêu ở giai đoạn này là nâng cao nhận diện thương hiệu và tiếp cận càng nhiều đối tượng mục tiêu càng tốt. Các hoạt động bao gồm:
- Sử dụng quảng cáo targeted ads trên các nền tảng như Google Ads và mạng xã hội (Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok) để hiển thị thông điệp đến đúng đối tượng nhân khẩu học, sở thích và hành vi. [1] [3]
- Tối ưu hóa từ khóa (SEO – Search Engine Optimization) và xây dựng nội dung chuẩn SEO để website hoặc nội dung của doanh nghiệp hiển thị ở vị trí cao trên kết quả tìm kiếm tự nhiên khi người dùng tìm kiếm thông tin liên quan đến sản phẩm/dịch vụ. [3]
- Sử dụng tiếp thị hiển thị (Display Ads), quảng cáo video trên các website và nền tảng liên quan.
- Hợp tác với người có ảnh hưởng (influencer marketing) để tiếp cận cộng đồng người theo dõi của họ.
Tương tác (Act): Sau khi tiếp cận được khách hàng, mục tiêu là khuyến khích họ tương tác với thương hiệu và xây dựng mối quan hệ. Các hoạt động bao gồm: [6]
- Tạo nội dung giá trị và hấp dẫn trên các kênh sở hữu (website, blog, mạng xã hội) như bài viết blog chuyên sâu, ebook, webinar, podcast, infographic, video hướng dẫn.
- Tổ chức các hoạt động tương tác trên mạng xã hội như cuộc thi, minigame, hỏi đáp trực tiếp.
- Sử dụng email marketing để gửi nội dung cá nhân hóa và các bản tin định kỳ.
- Xây dựng các cộng đồng trực tuyến (nhóm Facebook, diễn đàn) nơi khách hàng có thể tương tác với nhau và với thương hiệu.
- Thu thập thông tin khách hàng tiềm năng (leads) thông qua các biểu mẫu đăng ký nhận nội dung hoặc ưu đãi.
Chuyển đổi (Convert): Giai đoạn này tập trung vào việc biến người dùng tương tác thành khách hàng trả tiền. [5] Các hoạt động bao gồm:
- Thiết kế các trang đích (landing page) tối ưu với thông điệp rõ ràng, kêu gọi hành động (CTA) nổi bật và thông tin cần thiết để người dùng thực hiện hành động mong muốn (mua hàng, điền form, đăng ký).
- Triển khai các chiến dịch quảng cáo nhắm mục tiêu lại (retargeting) đến những người đã tương tác nhưng chưa chuyển đổi.
- Cung cấp các ưu đãi hấp dẫn, mã giảm giá, miễn phí vận chuyển hoặc quà tặng kèm.
- Đơn giản hóa quy trình thanh toán trực tuyến, đảm bảo tính bảo mật và cung cấp nhiều phương thức thanh toán.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ chuyển đổi như chatbot để giải đáp thắc mắc ngay lập tức.
Gắn kết (Engage): Mục tiêu cuối cùng là duy trì mối quan hệ với khách hàng sau khi họ đã mua hàng, biến họ thành khách hàng trung thành và người ủng hộ thương hiệu. [2] Các hoạt động bao gồm:
- Duy trì kết nối qua email marketing (gửi xác nhận đơn hàng, thông tin cập nhật, các chương trình khách hàng thân thiết).
- Triển khai các chương trình loyalty program, tích điểm thưởng, ưu đãi dành riêng cho khách hàng cũ.
- Cung cấp dịch vụ chăm sóc khách hàng xuất sắc sau bán hàng.
- Khuyến khích khách hàng để lại đánh giá, phản hồi và chia sẻ trải nghiệm trên mạng xã hội.
- Xây dựng cộng đồng khách hàng trung thành và tạo cơ hội để họ tương tác với nhau và với thương hiệu.

Việc triển khai mô hình RACE trên nhiều kênh khác nhau (Omnichannel) đảm bảo rằng khách hàng có một trải nghiệm nhất quán và liền mạch dù họ tương tác với thương hiệu ở bất cứ đâu. Tìm hiểu thêm về cách bố trí mẫu slide trình bày luận văn tốt nghiệp [149]

Đo Lường Và Tối Ưu Hiệu Suất

Một lợi thế lớn của tiếp thị kỹ thuật số là khả năng đo lường chính xác hiệu suất. Việc theo dõi các chỉ số hiệu suất chính (KPIs) giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ thành công của chiến dịch, hiểu rõ điều gì đang hoạt động hiệu quả và điều gì cần cải thiện để đưa ra quyết định tối ưu hóa dựa trên dữ liệu. Các chỉ số KPIs quan trọng bao gồm:

Tỷ lệ chuyển đổi (Conversion Rate): Đây là tỷ lệ phần trăm người dùng thực hiện một hành động mong muốn (ví dụ: mua hàng, đăng ký nhận bản tin, điền form liên hệ) so với tổng số người tiếp cận hoặc truy cập. [3] Tỷ lệ chuyển đổi phản ánh trực tiếp hiệu quả của các kêu gọi hành động và sự tối ưu hóa của website/landing page.
Giá trị vòng đời khách hàng (Customer Lifetime Value – CLV): Chỉ số này ước tính tổng doanh thu hoặc lợi nhuận mà một khách hàng dự kiến sẽ mang lại cho doanh nghiệp trong suốt mối quan hệ của họ với thương hiệu. [9] Theo dõi CLV giúp doanh nghiệp đánh giá lợi nhuận dài hạn từ mỗi khách hàng và xác định giá trị tối đa có thể chi trả để thu hút một khách hàng mới (Cost Per Acquisition – CPA) một cách bền vững.
Điểm hài lòng khách hàng (Customer Satisfaction Score – CSAT): CSAT đo lường mức độ hài lòng của khách hàng đối với sản phẩm, dịch vụ hoặc trải nghiệm mua sắm thông qua các khảo sát, đánh giá trực tuyến hoặc phản hồi trực tiếp. [6] Điểm hài lòng cao thường tương quan với lòng trung thành và khả năng khách hàng giới thiệu thương hiệu cho người khác. Đọc thêm về mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng [141]

Ngoài ra, các KPIs quan trọng khác bao gồm: Lưu lượng truy cập website (Website Traffic), Tỷ lệ thoát trang (Bounce Rate), Tỷ lệ tương tác (Engagement Rate) trên mạng xã hội, Chi phí trên mỗi lần chuyển đổi (Cost Per Conversion), Tỷ lệ hoàn vốn quảng cáo (Return on Ad Spend – ROAS), v.v.

Các công cụ phân tích dữ liệu như Google Analytics 4 (GA4) và Meta Business Suite cung cấp các báo cáo chi tiết và chuyên sâu về hành vi người dùng, hiệu suất chiến dịch quảng cáo, nguồn lưu lượng truy cập và nhiều chỉ số quan trọng khác. [6] [4] Dựa vào dữ liệu từ các công cụ này, doanh nghiệp có thể liên tục theo dõi, phân tích, thử nghiệm (A/B testing) và điều chỉnh chiến lược tiếp thị kịp thời để tối ưu hóa hiệu quả đầu tư.

Thách Thức Và Cơ Hội

Sự phát triển của tiếp thị kỹ thuật số và thay đổi không ngừng của hành vi tiêu dùng trực tuyến đặt ra cả thách thức lẫn cơ hội đáng kể cho doanh nghiệp.

Thách thức:

Sự cạnh tranh gay gắt: Môi trường trực tuyến có rào cản gia nhập thấp hơn, dẫn đến sự gia tăng đáng kể về số lượng doanh nghiệp cùng hoạt động, tạo ra cuộc cạnh tranh khốc liệt về sự chú ý của khách hàng và chi phí quảng cáo.
Thay đổi thuật toán liên tục: Các nền tảng lớn như Google, Facebook, TikTok thường xuyên cập nhật thuật toán hiển thị nội dung và quảng cáo, đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục thích ứng và cập nhật chiến lược.
Sự phân mảnh của hành vi người dùng: Người tiêu dùng hiện diện trên nhiều kênh và thiết bị khác nhau, khiến việc theo dõi hành trình của họ trở nên phức tạp hơn.
Vấn đề về quyền riêng tư dữ liệu: Các quy định về bảo vệ dữ liệu ngày càng nghiêm ngặt (như GDPR, CCPA) và sự thay đổi trong chính sách của các nền tảng (ví dụ: Apple’s App Tracking Transparency) làm giảm khả năng theo dõi người dùng, ảnh hưởng đến hiệu quả của quảng cáo nhắm mục tiêu.
Thiếu hụt nhân lực chất lượng cao: Nhu cầu về chuyên gia tiếp thị số có kiến thức chuyên sâu và khả năng phân tích dữ liệu ngày càng tăng, trong khi nguồn cung còn hạn chế. Đọc thêm về vai trò của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế quốc dân [65]

Cơ hội:

Tiếp cận thị trường toàn cầu: Digital marketing cho phép doanh nghiệp mở rộng phạm vi hoạt động ra ngoài giới hạn địa lý truyền thống, tiếp cận khách hàng tiềm năng trên phạm vi toàn quốc và quốc tế.
Cá nhân hóa và xây dựng mối quan hệ sâu sắc: Công nghệ số cho phép doanh nghiệp hiểu rõ từng khách hàng ở mức độ cá nhân và cung cấp các thông điệp, sản phẩm phù hợp, từ đó xây dựng lòng trung thành bền vững.
Hiệu quả chi phí và khả năng đo lường ROI: So với nhiều hình thức tiếp thị truyền thống, digital marketing có khả năng đo lường chính xác hơn và thường cho phép doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí để đạt được tỷ lệ hoàn vốn đầu tư cao hơn.
Xây dựng thương hiệu mạnh mẽ: Các kênh số cung cấp nền tảng tuyệt vời để doanh nghiệp kể câu chuyện thương hiệu, tương tác trực tiếp với khách hàng và xây dựng một cộng đồng ủng hộ.
Khả năng thử nghiệm và đổi mới: Môi trường số cho phép doanh nghiệp nhanh chóng thử nghiệm các chiến lược, thông điệp và kênh mới với chi phí tương đối thấp, thúc đẩy sự đổi mới liên tục.

Để thành công và vượt qua các thách thức, các công ty cần nhận thức rõ sự năng động của môi trường số, đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ (đặc biệt là AI), xây dựng chiến lược đa kênh tích hợp thực sự đặt khách hàng làm trung tâm, và liên tục cập nhật kiến thức, xu hướng mới. Việc xây dựng đội ngũ nhân sự có năng lực và tư duy phân tích dữ liệu cũng là yếu tố then chốt.

Kết Luận Và Khuyến Nghị

Tổng kết lại, chiến lược tiếp thị kỹ thuật số và hành vi tiêu dùng trực tuyến là hai mặt của cùng một đồng xu trong kỷ nguyên số. Hành vi tiêu dùng trực tuyến chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các yếu tố cá nhân, độ tin cậy thương hiệu, trải nghiệm công nghệ và đặc biệt là cú hích mạnh mẽ từ đại dịch Covid-19. Trong khi đó, tiếp thị kỹ thuật số, với các thành phần cốt lõi là phân tích dữ liệu, lựa chọn kênh, nội dung sáng tạo và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng, đóng vai trò là công cụ chính để doanh nghiệp tiếp cận, tương tác và chuyển đổi nhóm khách hàng năng động này. Các xu hướng nổi bật như ứng dụng AI sâu rộng và sự bùng nổ của Shoppertainment đang định hình lại cách doanh nghiệp tiếp cận thị trường trong tương lai gần. Tham khảo thêm về lý thuyết động cơ thúc đẩy hành vi [44]

Để thành công trong môi trường cạnh tranh và thay đổi không ngừng, các công ty cần không ngừng đổi mới và thích ứng. Việc đầu tư vào công nghệ AI để cá nhân hóa trải nghiệm và tối ưu hóa chiến dịch là điều cần thiết. Xây dựng và triển khai một chiến lược đa kênh (Omnichannel) tích hợp, lấy mô hình RACE làm kim chỉ nam, sẽ giúp doanh nghiệp tạo ra hành trình khách hàng liền mạch và hiệu quả. Cuối cùng, việc liên tục theo dõi, đo lường các chỉ số KPIs quan trọng và sẵn sàng điều chỉnh chiến lược dựa trên dữ liệu là yếu tố sống còn để duy trì hiệu quả.

Từ góc nhìn hàn lâm, nghiên cứu về tương tác giữa digital marketing và hành vi tiêu dùng trực tuyến vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển. Các nghiên cứu tương lai nên tập trung sâu hơn vào tác động của các công nghệ mới nổi như Metaverse và Web3 đến hành vi mua sắm và tương tác với thương hiệu. Cụ thể, cần khám phá cách các môi trường ảo và tài sản kỹ thuật số (NFTs) sẽ thay đổi trải nghiệm mua sắm, vai trò của các nền tảng phi tập trung trong tiếp thị và các vấn đề liên quan đến quyền sở hữu và bảo mật trong các không gian kỹ thuật số mới này. Đồng thời, việc phát triển các mô hình dự báo hành vi tiêu dùng chính xác hơn dựa trên phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics) và machine learning sẽ cung cấp những hiểu biết sâu sắc và có giá trị ứng dụng cao cho doanh nghiệp. Những nghiên cứu này không chỉ làm phong phú thêm tri thức khoa học mà còn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn vững chắc cho các doanh nghiệp trong việc xây dựng chiến lược tiếp thị số hiệu quả trong tương lai.

Tài liệu tham khảo

Nguyễn Thị Tiểu Loan (2015). Phân tích hành vi mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng tại An Giang. Tạp chí Công Thương.
KOMPA (2024). Hành vi khách hàng trong ngành thương mại điện tử.
CleverAds (2025). Digital Marketing Strategy: Bí quyết triển khai thành công.
Nguyễn Trần Sỹ & Ngô Thị Cần (2023). Ảnh hưởng của kênh tiếp thị kỹ thuật số đến quyết định mua hàng. Tạp chí Kinh tế và Dự báo.
Huynh Tan Store (2025). Xu hướng mua sắm online 2025.
VINUNI (2025). Xu hướng Digital Marketing 2025: Cơ hội và thách thức.
Lê Kim Dung (2024). Nghiên cứu hành vi mua sắm trực tuyến tại Việt Nam. Học viện Khoa học Xã hội.
Phạm Thị Hoàng Anh (2025). Tác động của tiếp thị truyền thông xã hội đến quyết định mua hàng. Tạp chí Quản lý Nhà nước.
Spiderum (2023). Digital Marketing Strategy là gì.
Metta Marketing (2023). 4 bước xây dựng kế hoạch tiếp thị số.
Brands Vietnam (2024). 6 xu hướng Digital Marketing 2025.
Tạp chí Công Thương (2023). Xu hướng hành vi mua hàng trực tuyến tại Việt Nam.


                Questions & Answers


                
                

A1: Digital marketing strategies influence decisions by enabling targeted reach through ads and SEO, fostering interaction via valuable content, facilitating conversion with clear calls to action and offers, and building long-term engagement. Effective strategies integrate data analysis, channel selection, content creation, and user experience optimization to guide consumers through the buying journey.

            

                
                

A2: Online consumer buying patterns are shaped by personal factors like income and age, which correlate with shopping frequency. Brand reliability, influenced by safety certificates and positive reviews, is crucial. Technological factors, such as AI features providing product suggestions and chatbot support, also significantly enhance the experience and increase conversion rates.

            

                
                

A3: By 2025, AI is anticipated to transform digital marketing through deep personalization using machine learning to tailor product suggestions, automatic budget optimization based on real-time performance prediction, and smart content creation with tools that assist in generating text, images, and short videos automatically.

            

                
                

A4: The success of livestream commerce and shoppertainment models is driven by direct interaction with consumers, offering exclusive deals or discounts, and providing an authentic experience by showcasing actual products. These elements foster engagement and significantly influence purchase decisions, as evidenced by high consumer adoption rates.

            

                
                

A5: Adopting an integrated omnichannel approach positively impacts business revenue growth. Research indicates that companies implementing this model, which seamlessly integrates various channels, report significant revenue increases. Specifically, 72% of businesses utilizing an omnichannel strategy recorded revenue growth of at least 30% compared to single-channel methods.