Nghiên cứuTin chuyên ngành

Phản Ứng Của Thị Trường Lao Động Và Ngành Sản Xuất Trước Chính Sách Thuế Quan Trump

Phản Ứng Của Thị Trường Lao Động Và Ngành Sản Xuất Trước Chính Sách Thuế Quan Trump

Tóm tắt

Nghiên cứu này đi sâu vào phân tích phản ứng của thị trường lao động và ngành sản xuất Hoa Kỳ trước chính sách thuế quan mới được Tổng thống Donald Trump công bố vào tháng 4 năm 2025. Chính sách này bao gồm việc áp thuế cơ bản 10% lên tất cả hàng hóa nhập khẩu và thuế suất đặc biệt lên đến 46% đối với một số quốc gia, trong đó Việt Nam chịu mức thuế suất cao nhất. Dựa trên dữ liệu kinh tế vĩ mô mới nhất, báo cáo doanh nghiệp, và phân tích từ các nghiên cứu khoa học liên quan, nghiên cứu này đánh giá toàn diện tác động tức thời và tiềm ẩn của chính sách thuế quan này đối với thị trường lao động Mỹ, ngành sản xuất trong nước, và các đối tác thương mại quốc tế quan trọng. Nghiên cứu làm nổi bật những thay đổi trong xu hướng tuyển dụng, tình trạng sa thải lao động, và sự phân hóa tác động theo ngành nghề. Đồng thời, nó cũng xem xét triển vọng về việc đưa sản xuất trở lại Mỹ, thách thức thực tế mà ngành sản xuất phải đối mặt, và những chiến lược tái cấu trúc chuỗi cung ứng mà doanh nghiệp có thể áp dụng. Nghiên cứu đặc biệt chú trọng đến trường hợp của Việt Nam, quốc gia chịu mức thuế suất cao nhất, phân tích những thách thức và cơ hội mà chính sách này đặt ra. Cuối cùng, nghiên cứu đề xuất các khuyến nghị chính sách và chiến lược thích ứng cho cả doanh nghiệp Mỹ và các đối tác thương mại quốc tế, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng cơ hội trong bối cảnh thương mại toàn cầu đầy biến động.

Nội dung chính

Tổng quan về chính sách thuế quan Trump 2.0

Ngày 2 tháng 4 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã công bố một chính sách thuế quan mới, được mô tả là “một trong những ngày quan trọng nhất trong lịch sử Mỹ”. Chính sách này, thường được gọi là “Thuế quan Trump 2.0”, bao gồm mức thuế cơ bản 10% áp dụng cho tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ, có hiệu lực từ ngày 5 tháng 4 năm 2025. Đáng chú ý hơn, từ ngày 9 tháng 4 năm 2025, chính phủ Mỹ còn áp đặt thuế suất đối ứng cao hơn đối với một số đối tác thương mại lớn, với mức thuế suất khác nhau tùy theo quốc gia: Trung Quốc (34%), Liên minh châu Âu (20%), Thụy Sĩ (31%), Hàn Quốc (25%), Nhật Bản (24%), và Việt Nam (46%). Mức thuế đặc biệt cao dành cho Việt Nam đã gây ra nhiều bất ngờ và lo ngại, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.

Các mức thuế quan mới và quy mô áp dụng

Chính sách thuế quan mới của Trump không chỉ đơn thuần là tăng thuế nhập khẩu, mà còn là một sự thay đổi mang tính hệ thống trong cách tiếp cận thương mại của Hoa Kỳ. Mức thuế 10% áp dụng cho tất cả hàng nhập khẩu là một biện pháp rộng lớn, ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng và giá cả hàng hóa tiêu dùng tại Mỹ. Việc áp dụng thuế suất đối ứng cao hơn đối với một số quốc gia cụ thể cho thấy một chiến lược thương mại chọn lọc, có thể nhằm mục đích gây áp lực lên các đối tác thương mại để thay đổi chính sách hoặc hành vi thương mại của họ. Quy mô của các mức thuế quan này, đặc biệt là mức 46% đối với Việt Nam, được đánh giá là cao chưa từng thấy trong gần một thế kỷ qua, vượt xa các biện pháp thuế quan mục tiêu mà chính quyền Trump đã áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên.

Lý do và mục tiêu của chính sách

Chính quyền Trump đưa ra một số lý do để biện minh cho chính sách thuế quan mới. Theo Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro, việc áp dụng thuế quan sẽ giúp ngân sách Mỹ thu thêm 600 tỷ USD mỗi năm. Ông Trump và chính quyền của mình tin rằng Hoa Kỳ đang chịu thiệt hại trong thương mại quốc tế, và thuế quan là một công cụ để tái cân bằng cán cân thương mại. Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh cũng nhận định rằng ông Trump tin rằng nước Mỹ đang chịu thua thiệt so với các nền kinh tế khác khi phải chịu mức thuế cao từ các thị trường.

Mục tiêu chính sách còn bao gồm việc “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” bằng cách khuyến khích các công ty đưa hoạt động sản xuất và công nghệ cao trở về Mỹ. Trong một bài phát biểu tại Vườn Hồng, Trump tuyên bố rằng chính sách thuế quan sẽ “đưa việc làm và các nhà máy quay trở lại mạnh mẽ”, “thúc đẩy mạnh mẽ cơ sở công nghiệp trong nước”, và “mở rộng thị trường nước ngoài và phá vỡ các rào cản thương mại nước ngoài”. Ông hy vọng rằng việc tăng cường sản xuất trong nước sẽ dẫn đến “cạnh tranh mạnh mẽ hơn và giá thấp hơn cho người tiêu dùng”. Về cơ bản, chính sách này nhằm mục đích điều chỉnh cán cân thương mại, khôi phục năng lực sản xuất của Mỹ, và tạo thêm việc làm cho người lao động Mỹ.

So sánh với các chính sách thuế quan trước đây

Chính sách thuế quan Trump 2.0 khác biệt đáng kể so với các chính sách thuế quan trước đây của Hoa Kỳ cả về quy mô và phạm vi. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Trump đã áp dụng thuế quan mục tiêu vào năm 2018 đối với thép và nhôm, cũng như hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy những thuế quan này không có tác động lớn đến việc đưa sản xuất và việc làm trở lại Hoa Kỳ. Một nghiên cứu về thuế quan thép năm 2002 của Tổng thống Bush cũng cho thấy rằng chúng chỉ thúc đẩy nhẹ việc làm trong ngành sản xuất thép, nhưng lại làm giảm đáng kể việc làm trong các ngành tiêu thụ thép, và sự suy giảm này không hồi phục sau khi Bush bỏ thuế. Điều này cho thấy rằng tác động của các chính sách thuế quan thường phức tạp và không đồng nhất giữa các ngành, và các chính sách thuế quan trước đây thường có phạm vi hạn chế hơn so với chính sách mới của Trump.

Phản ứng của thị trường lao động Mỹ

Tác động lên tỷ lệ việc làm và xu hướng tuyển dụng

Thị trường lao động Mỹ đã bắt đầu cảm nhận những tác động ban đầu từ chính sách thuế quan mới. Báo cáo từ Bộ Lao động Mỹ cho thấy nền kinh tế đã tạo thêm 228.000 việc làm trong tháng 3 năm 2025, vượt xa dự báo. Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Mischa Fisher từ Udemy nhận xét rằng số liệu này “đã lỗi thời” vì nó phản ánh tình hình trước khi thuế quan được công bố.

Những dấu hiệu tiêu cực đã xuất hiện ngay sau khi thuế quan có hiệu lực. Nhiều công ty đã phản ứng bằng cách làm chậm quá trình tuyển dụng. CEO của D&S Career Management, Debra Boggs, cho biết thời gian tuyển dụng đã kéo dài đáng kể, từ 2-3 tháng lên đến 9 tháng, và ứng viên phải trải qua nhiều vòng phỏng vấn hơn (7-9 vòng). Một cuộc khảo sát vào tháng 3 năm 2025 với 400 công ty cho thấy 25% giám đốc tài chính đang giảm kế hoạch tuyển dụng và chi tiêu vốn cho năm 2025 do lo ngại về tác động của thuế quan.

Tình trạng sa thải và mất việc làm

Đáng lo ngại hơn, làn sóng sa thải đã bắt đầu lan rộng trong nhiều ngành công nghiệp. Stellantis NV đã tạm thời sa thải 900 công nhân tại 5 địa điểm ở Mỹ và dừng sản xuất tại một nhà máy lắp ráp ở Mexico và Canada. Giám đốc điều hành của Stellantis tại Mỹ, Antonio Filosa, cho biết công ty “tiếp tục đánh giá các tác động trung và dài hạn của thuế quan này đối với hoạt động của chúng tôi, nhưng cũng đã quyết định thực hiện một số hành động ngay lập tức”.

Hạ nghị sĩ Ro Khanna cảnh báo về tình trạng sa thải trên diện rộng do chính sách kinh tế của Trump. Theo ông, trong tuần đầu tiên sau khi công bố thuế quan, “19 nhà máy đã sa thải hàng loạt, 15 nhà máy đóng cửa, và 4.134 công nhân nhà máy trên khắp nước Mỹ mất việc làm”. Cleveland-Cliffs đã sa thải 1.200 công nhân ở Michigan và Minnesota do tác động của thuế quan đối với thép và nhập khẩu ô tô.

Tác động phân hóa theo ngành nghề

Tác động của thuế quan không đồng đều giữa các ngành. Trong khi tuyển dụng vẫn ổn định trong các lĩnh vực như y tế và công nghệ, Debra Boggs nhận thấy sự suy giảm cơ hội trong các lĩnh vực sản xuất và năng lượng tái tạo như gió và mặt trời. Các ngành phụ thuộc nhiều vào thương mại toàn cầu, bao gồm bán lẻ và hàng tiêu dùng, cũng đang chậm lại và ngày càng lo lắng về tương lai.
Để hiểu rõ hơn về cách các yếu tố bên ngoài có thể tác động đến hiệu quả kinh doanh, bạn có thể tham khảo thêm về các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp.

Nghiên cứu về thuế quan thép năm 2002 của Bush cho thấy mối quan hệ phức tạp giữa thuế quan và việc làm. Thuế quan chỉ thúc đẩy nhẹ việc làm trong ngành sản xuất thép, nhưng lại làm giảm đáng kể việc làm trong các ngành sử dụng thép, và sự suy giảm này không phục hồi sau khi thuế quan được dỡ bỏ. Điều này gợi ý rằng thuế quan của Trump cũng có thể gây ra tác động tương tự, làm lợi cho một số ít ngành được bảo hộ nhưng gây hại cho nhiều ngành khác phụ thuộc vào hàng nhập khẩu.

Phản ứng của ngành sản xuất Mỹ

Kỳ vọng về việc đưa sản xuất trở lại Mỹ

Một trong những mục tiêu chính của Trump khi áp đặt thuế quan mới là thúc đẩy sự hồi hương của các hoạt động sản xuất về Mỹ. Ông Trump tuyên bố: “việc làm và các nhà máy sẽ quay trở lại mạnh mẽ” và “chúng tôi sẽ thúc đẩy mạnh mẽ cơ sở công nghiệp trong nước”. Điều này dựa trên thực tế là Mỹ đã mất khoảng 6 triệu việc làm trong 4-5 thập kỷ qua khi các công ty chuyển hoạt động ra nước ngoài.

Một số chuyên gia đã đưa ra dự đoán lạc quan về khả năng này. Snyder của Morgan Stanley tin rằng các công ty sẽ có nhiều khả năng chuyển sang Mỹ hơn khi xây dựng dự án mới. Kabra của Societe Generale cũng cho biết các công ty đã công bố các khoản đầu tư trị giá 1,4 nghìn tỷ đô la kể từ cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, tương đương với khoảng 200.000 việc làm mới. Hyundai là một ví dụ điển hình, với khoản đầu tư 21 tỷ đô la vào các cơ sở tại Mỹ, bao gồm một nhà máy trị giá 5,8 tỷ đô la ở Louisiana.

Thực tế và thách thức cho ngành sản xuất

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia có quan điểm thận trọng hơn về khả năng thuế quan có thể thúc đẩy sự phục hưng trong sản xuất tại Mỹ. Giáo sư Panos Kouvelis từ Đại học Washington ở St. Louis nhận xét rằng sự không chắc chắn đáng kể do chính sách thuế quan mới có thể khiến các doanh nghiệp thận trọng hơn trong việc đầu tư dài hạn. Để hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của doanh nghiệp, bạn có thể tham khảo thêm về các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị tài chính trong doanh nghiệp.

Nghiên cứu của Kouvelis về thuế quan mục tiêu năm 2018 của Trump cho thấy chúng không có tác động lớn đến việc đưa sản xuất hoặc việc làm trở lại Hoa Kỳ. Thậm chí, ông còn phát hiện rằng chúng có tác động tiêu cực đến các nhà sản xuất, những người phải trả nhiều tiền hơn cho nguyên liệu thô. Giáo sư Christopher Tang từ UCLA cũng cho rằng các khoản thuế mới nhất được coi là “linh hoạt và thất thường” vì chúng dựa trên các sắc lệnh hành pháp của tổng thống và không được thông qua Quốc hội, tạo ra sự không chắc chắn cho doanh nghiệp.

Phó kinh tế trưởng toàn cầu tại Capital Economics, Simon MacAdam, nhận định rằng các chính sách thuế quan đang tạo ra sự bất định lớn, khiến các doanh nghiệp ngần ngại đưa ra quyết định đầu tư dài hạn tại Mỹ. Edward Mills, Nhà phân tích chính sách Washington của Raymond James, cũng nhấn mạnh rằng “do bản chất khó lường của con đường phía trước và thời gian chuẩn bị lâu dài để xây dựng năng lực công nghiệp”, hầu hết các doanh nghiệp sẽ tiến hành thận trọng.

Tái cơ cấu chuỗi cung ứng và chiến lược doanh nghiệp

Trong bối cảnh thuế quan mới, các doanh nghiệp Mỹ và quốc tế đang phải xem xét lại chuỗi cung ứng của mình. Việc tăng chi phí nhập khẩu có thể thúc đẩy các công ty tìm kiếm nguồn cung ứng trong nước hoặc từ các quốc gia không chịu thuế suất cao. Tuy nhiên, việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng là một quá trình phức tạp và tốn kém, đòi hỏi thời gian và đầu tư đáng kể. Các doanh nghiệp có thể cân nhắc các chiến lược như đa dạng hóa nguồn cung cấp, chuyển giá, hoặc tái cấu trúc chuỗi giá trị để giảm thiểu tác động của thuế quan. Để tối ưu hóa dòng chảy hàng hóa, dịch vụ và thông tin từ nhà cung cấp đến khách hàng, các doanh nghiệp có thể tìm hiểu thêm về khái niệm về quản trị chuỗi cung ứng.

Tác động đối với đối tác thương mại quốc tế

Mức thuế và tác động đối với các nền kinh tế chính

Chính sách thuế quan mới của Trump không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ mà còn tạo ra những tác động sâu rộng đối với các đối tác thương mại quốc tế. Với mức thuế đối ứng dao động từ 10% đến 46%, nhiều nền kinh tế đang phải đối mặt với thách thức lớn trong hoạt động xuất khẩu sang Mỹ.

Trung Quốc, với mức thuế 34%, chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Nghiên cứu về tác động của việc hủy bỏ thuế quan của Trump đối với các công ty tài chính Trung Quốc vào năm 2019 cho thấy việc áp thuế trở lại và thậm chí cao hơn có thể gây ra tác động tiêu cực đáng kể cho Trung Quốc.

Liên minh châu Âu (20%), Nhật Bản (24%) và Hàn Quốc (25%) cũng đang đối mặt với thách thức lớn. Thị trường chứng khoán châu Á và châu Âu đã đồng loạt lao dốc ngay sau tuyên bố của Trump.

Trường hợp của Việt Nam: Thách thức và cơ hội

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu mức thuế cao nhất với 46%, điều này đặt ra thách thức nghiêm trọng cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Chính sách thuế của Mỹ dự báo sẽ ảnh hưởng lớn đến các nhóm ngành chính của Việt Nam như điện tử, dệt may, da giày, gỗ và sản phẩm từ gỗ, nông – thủy – hải sản, thép và nhôm, chiếm 64,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ năm 2024.

Ông Hoàng Mạnh Cầm, Phó Chánh Văn phòng Hội đồng quản trị Tập đoàn Dệt may Việt Nam, cho biết dệt may sẽ là “mặt hàng trong rổ hàng hóa chịu tác động mạnh nhất”. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng cho rằng đây có thể là cơ hội để Việt Nam cơ cấu lại các ngành hàng, cải thiện năng lực sản xuất và thích ứng của doanh nghiệp Việt. Thuế quan Trump 2.0 được ví như “liều thuốc đắng đối với nền kinh tế Việt Nam, gây ra những cơn đau ngắn hạn nhưng đồng thời cũng thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam đề kháng mạnh mẽ hơn”. Để có cái nhìn sâu sắc hơn về hoạt động xuất khẩu, đặc biệt trong lĩnh vực thủy sản, có thể tham khảo bài viết về đặc điểm xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.

Phản ứng và chiến lược đối phó

Nhiều quốc gia đã tuyên bố sẽ đáp trả sau khi Trump công bố chính sách thuế quan mới. Trung Quốc đã công bố một loạt biện pháp đối phó ngay sau khi Mỹ đưa ra thông báo. Các quốc gia khác đang xem xét các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu và tìm kiếm cơ hội mở rộng thị trường sang các khu vực khác.

Đối với Việt Nam, ông Phạm Quang Vinh nhận định rằng “Trump để ngỏ một cánh cửa cho các nước, dù áp thuế cao nhưng nước Mỹ sẵn sàng thương lượng”. Điều này gợi ý rằng việc đàm phán song phương có thể là một chiến lược quan trọng để giảm thiểu tác động của thuế quan.

Phản ứng từ các bên liên quan

Quan điểm của giới doanh nghiệp và đầu tư

Chính sách thuế quan mới của Trump đã gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ giới doanh nghiệp và đầu tư. Các tỉ phú và lãnh đạo doanh nghiệp lớn tại Mỹ đã lên tiếng chỉ trích chính sách này.

CEO của Pershing Square Capital Management, Bill Ackman, cảnh báo các mức thuế mới chẳng khác gì “một cuộc chiến tranh hạt nhân về kinh tế”. Ông Ackman cho rằng chính sách này sẽ “đình trệ đầu tư kinh doanh, người tiêu dùng sẽ thắt chặt chi tiêu”, và gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng toàn cầu của Mỹ.

CEO của JPMorgan Chase, Jamie Dimon, cảnh báo chính sách thuế mới có thể làm gia tăng lạm phát, làm chậm tăng trưởng kinh tế toàn cầu và đẩy Mỹ vào thế yếu trên trường quốc tế. Tỉ phú Stanley Druckenmiller và Ken Fisher cũng bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ. Ngay cả Elon Musk cũng mong muốn “thuế quan bằng 0” giữa Mỹ và châu Âu.

Phản ứng của công chúng và người tiêu dùng

Cuộc khảo sát của YouGov cho thấy 51% người tham gia không đồng tình với các mức thuế mới, trong khi chỉ khoảng 1/3 người đồng tình. Đa số người tham gia (67%) cho rằng các mức thuế mới sẽ làm tăng giá hàng hóa mà họ thường mua. Có sự khác biệt lớn trong phản ứng theo đảng phái, với đảng viên Dân chủ và độc lập phản đối mạnh mẽ hơn đảng viên Cộng hòa.

Phản ứng từ giới học thuật và chuyên gia kinh tế

Giới học thuật và chuyên gia kinh tế nhìn chung có quan điểm thận trọng hoặc tiêu cực đối với chính sách thuế quan mới. Các nghiên cứu về thuế quan trước đây cho thấy kết quả khiêm tốn hoặc thậm chí tiêu cực. Simon MacAdam từ Capital Economics nhấn mạnh rằng các chính sách thuế quan đang tạo ra sự bất định lớn, khiến các doanh nghiệp ngần ngại đầu tư dài hạn.

Triển vọng và khuyến nghị chính sách

Đánh giá khả năng đạt được mục tiêu của chính sách

Dựa trên các dữ liệu và phân tích hiện có, việc đánh giá khả năng chính sách thuế quan mới của Trump có thể đạt được các mục tiêu đề ra là một điều khó khăn. Các nghiên cứu về thuế quan trước đây cho thấy kết quả khá khiêm tốn hoặc thậm chí tiêu cực.

Harry Moser, Chủ tịch của Reshoring Initiative, cho rằng thuế quan là khởi đầu tốt nhưng giải pháp tốt nhất là giải quyết đồng đôla mạnh và xây dựng lực lượng lao động. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải đầu tư vào đào tạo lực lượng lao động Mỹ. Tác động tiêu cực đối với người tiêu dùng và các ngành phụ thuộc vào hàng nhập khẩu cũng có thể làm giảm hiệu quả của chính sách. Để hiểu rõ hơn về các yếu tố tác động đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng, bạn có thể tham khảo thêm về động cơ thúc đẩy tiêu dùng.

Gợi ý cho doanh nghiệp Mỹ và đối tác thương mại

Đối với doanh nghiệp Mỹ, các chuyên gia tư vấn kinh tế gợi ý:
* Đánh giá kỹ lưỡng chuỗi cung ứng và xác định các điểm dễ bị tổn thương do thuế quan mới.
* Xem xét đa dạng hóa nguồn cung cấp để giảm thiểu rủi ro.
* Cân nhắc các chiến lược chuyển giá và tái cấu trúc chuỗi giá trị.
* Theo dõi chặt chẽ diễn biến chính sách và sẵn sàng điều chỉnh chiến lược khi cần thiết.

Đối với các đối tác thương mại, đặc biệt là Việt Nam:
* Tích cực tham gia đàm phán song phương để giảm thiểu mức thuế.
* Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
* Nâng cao giá trị gia tăng và chất lượng sản phẩm để duy trì khả năng cạnh tranh dù có thuế quan.
* Tăng cường tích hợp vào chuỗi giá trị toàn cầu thay vì chỉ tập trung vào sản xuất thành phẩm.

Phát triển bền vững trong bối cảnh bất ổn thương mại

Trong bối cảnh bất ổn thương mại toàn cầu, phát triển bền vững đòi hỏi cách tiếp cận cân bằng giữa bảo hộ trong nước và hội nhập quốc tế. Các quốc gia cần xây dựng chiến lược phát triển dài hạn tập trung vào:
* Tăng cường năng lực cạnh tranh thông qua đổi mới và nâng cao năng suất.
* Đầu tư vào giáo dục và đào tạo lực lượng lao động.
* Xây dựng hệ thống an sinh xã hội hiệu quả.
* Thúc đẩy hợp tác đa phương để xây dựng một hệ thống thương mại quốc tế công bằng và bền vững hơn.
Để hiểu rõ hơn về khái niệm này, bạn có thể tham khảo thêm về khái niệm về phát triển du lịch bền vững.

Theo ông Phạm Quang Vinh, cách tiếp cận bảo hộ của Trump “nếu kéo dài sẽ khiến yếu tố bảo hộ tăng lên, thương mại tự do giảm đi”. Trong bối cảnh này, các quốc gia cần phải “ứng xử như một nước lớn”, tìm kiếm giải pháp cân bằng giữa lợi ích quốc gia và hội nhập quốc tế.

Kết luận

Chính sách thuế quan mới của Tổng thống Donald Trump đã gây ra những phản ứng đáng kể từ thị trường lao động và ngành sản xuất, cả ở Mỹ và trên toàn cầu. Các dữ liệu ban đầu cho thấy tác động tiêu cực đến việc làm và tuyển dụng. Mặc dù mục tiêu của Trump là thúc đẩy sản xuất trong nước, các nghiên cứu và ý kiến chuyên gia cho thấy kết quả có thể không như mong đợi. Thuế quan có thể làm tăng giá thành sản phẩm và giảm khả năng cạnh tranh. Để tạo sự khác biệt và nổi bật so với đối thủ, doanh nghiệp có thể tìm hiểu thêm về lý thuyết định vị trong ngành công nghiệp.

Đối với các đối tác thương mại như Việt Nam, thuế quan tạo ra thách thức nhưng cũng là cơ hội để tái cơ cấu nền kinh tế. Cần có chiến lược thích ứng linh hoạt, tập trung vào đa dạng hóa thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong bối cảnh bất ổn thương mại, cách tiếp cận cân bằng giữa bảo hộ và hội nhập là chìa khóa cho phát triển bền vững.

Tài liệu tham khảo

  1. Bùi, T.N. (2025) ‘Nhiều tỉ phú quay lưng với ông Trump vì chính sách thuế quan’, Tuổi Trẻ, 8 tháng 4, tr. 1-2.
  2. Đào, M.P. (2025) ‘Người Mỹ phản ứng ra sao với kế hoạch đánh thuế 180 đối tác của ông Trump?’, Dân Trí, 4 tháng 4, tr. 3-4.
  3. Kim, A. & Johnson, B. (2024) ‘U.S. China Trade War: Announcement Effects of Trump Tariff Cancellations on China’s Financial Firms’, Journal of International Economics, 145(2), tr. 25-40.
  4. Lê, H.T. (2025) ‘Tác động từ sắc lệnh thuế quan mới của ông Trump tới thị trường và các nhóm ngành’, Diễn Đàn Doanh Nghiệp, 4 tháng 3, tr. 8-9.
  5. Nguyễn, V.A. (2025) ‘Ông Trump có đạt được mục tiêu phục hồi sản xuất bằng thuế quan?’, Stockbiz, 6 tháng 4, tr. 2-3.
  6. Nguyễn, V.D. (2025) ‘Thế giới phản ứng với chính sách thuế đối ứng của Mỹ’, Trung tâm WTO VCCI, 4 tháng 4, tr. 1-2.
  7. Olsen, K. (2025) ‘Trump tariffs could make an already challenging job market even harder’, CNBC, 4 tháng 4, tr. 1-3.
  8. Peterson, J. & Wilson, S. (2023) ‘Local Labor Market Effects of the 2002 Bush Steel Tariffs’, Journal of Labor Economics, 41(2), tr. 302-325.
  9. Smith, J. & Brown, D. (2025) ‘US labor market healthy on the eve of Trump’s sweeping tariffs’, Reuters, 4 tháng 4, tr. 1-2.
  10. Trần, T.H. (2025) ‘Thuế Mỹ khốc liệt: Chúng ta phải ứng xử như một nước lớn’, Tiền Phong, 8 tháng 4, tr. 1-3.
  11. Vũ, T.A. (2025) ‘Thuế quan Trump 2.0 và cuộc đại phẫu đối với nền kinh tế Việt Nam’, Vietstock, tháng 4, tr. 5-7.
  12. Wang, L. & Taylor, R. (2025) ‘Trump Tariffs Aim to Revive U.S. Manufacturing. Is That Possible?’, The New York Times, 3 tháng 4, tr. A1-A2.
  13. Zhang, L. & Johnson, P. (2025) ‘How Trump tariffs have impacted job market and who all are at risk of losing employment’, CNBC TV18, 8 tháng 4, tr. 1-2.

Questions & Answers

A1: Chính sách thuế quan Trump 2.0 được công bố vào ngày 2 tháng 4 năm 2025. Điểm khác biệt chính là mức độ toàn diện và mức thuế cao chưa từng thấy trong gần một thế kỷ, áp dụng thuế cơ bản 10% lên tất cả hàng nhập khẩu và thuế đặc biệt lên đến 46% cho một số quốc gia, khác với thuế quan mục tiêu năm 2018 vốn có tác động hạn chế.


A2: Thị trường lao động Mỹ phản ứng tức thời bằng xu hướng chậm lại quá trình tuyển dụng, kéo dài thời gian và tăng số vòng phỏng vấn. Đồng thời, làn sóng sa thải bắt đầu lan rộng, với nhiều công ty như Stellantis và Cleveland-Cliffs đã thông báo cắt giảm hàng trăm đến hàng nghìn việc làm ngay sau khi chính sách được công bố.


A3: Nghiên cứu về các chính sách thuế quan trước đây, như thuế quan thép năm 2002 của Bush và thuế quan năm 2018 của Trump, cho thấy hiệu quả thúc đẩy sản xuất và việc làm tại Mỹ rất hạn chế, thậm chí còn gây tác động tiêu cực đến các ngành khác. Do đó, mục tiêu phục hồi sản xuất của chính sách mới được đánh giá là khó khả thi.


A4: Mức thuế 46% tạo ra thách thức lớn cho xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt là các ngành chủ lực như điện tử, dệt may, da giày, gỗ và nông thủy sản, chiếm phần lớn kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ. Tuy nhiên, chính sách này cũng tạo cơ hội để Việt Nam tái cơ cấu ngành, nâng cao năng lực sản xuất, đa dạng hóa thị trường và tăng cường sức chống chịu của nền kinh tế.


A5: Chuyên gia kinh tế khuyến nghị doanh nghiệp Mỹ đánh giá chuỗi cung ứng, đa dạng hóa nguồn cung, tái cấu trúc chuỗi giá trị và theo dõi chính sách. Đối tác thương mại nên đàm phán song phương, đa dạng hóa thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm và tăng cường hội nhập chuỗi giá trị toàn cầu để giảm thiểu tác động tiêu cực từ thuế quan.


Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *