Tổng quan về hệ thống thanh toán
Thanh toán là một cầu nối giữa sản xuất – phân phối, lưu thông và tiêu dùng, đồng thời là khâu mở đầu và kết thúc của quá trình tái sản xuất xã hội. Hay nói cách khác, thanh toán là quá trình chu chuyển tiền tệ phục vụ cho chu chuyển kinh tế [Wikipede, truy cập 01/01/2010].
Trên thực tế hiện nay, không ít người chưa hiểu một cách đầy đủ, chuẩn mực về hệ thống thanh toán, thậm chí hiểu sai cũng là một chuyện thường tình vì đây là một lĩnh vực khoa học, công nghệ cao, phải học mới hiểu được.
Hệ thống là tập hợp nhiều yếu tố, đơn vị cùng loại hoặc cùng chức năng, có quan hệ hoặc liên hệ với nhau chặt chẽ, làm thành một thể thống nhất. Như vậy, một hệ thống thanh toán phải được cấu thành bởi sự tập hợp của nhiều yếu tố, đơn vị cùng loại hoặc cùng chức năng của quan hệ hoặc liên hệ với nhau chặt chẽ, làm một thể thống nhất về thanh toán.
>>> Xem thêm : Khái niệm thanh toán không dùng tiền mặt
Quan hệ thanh toán với các tổ chức tài chính, tiền tệ, Ngân hàng trong khu vực và trên thế giới đang phát triển khá nhanh chóng xu thế hội nhập, không bị giới hạn về biên giới của mỗi quốc gia.
Hệ thống thanh toán được xác định không chỉ theo các kênh thanh toán riêng lẻ của từng hệ thống như là thanh toán giữa khách hàng với TCTD, Ngân hàng; thanh toán trong nội bộ hệ thống TCTD, Ngân hàng; thanh toán nội bộ Kho bạc, mà còn các kênh mang tính ‘’liên hiệp’’ của các hệ thống như là trung tâm thanh toán liên NH, thanh toán liên Kho bạc và thanh toán giữa Ngân hàng và Kho bạc. Từng hệ thống thanh toán, đã phức tạp bởi những đối tác tham gia thanh toán đa dạng, phong phú; “liên hiệp” các hệ thống thanh toán mang tính sở hữu khác nhau, với những khoản mẫu không đồng nhất lại càng phức tạp hơn. Do đó, khi thiết kế từng trung tâm thanh toán, cũng như liên hiệp giữa các trung tâm thanh toán đã không còn hàm nghĩa áp đặt, gò ép được theo kiểu của Ngân hàng một cấp trước đây; mà phải theo hướng “mở” kết nối, liên minh, thỏa thuận giữa các chủ thể tham gia thanh toán với nhau. ðặc biệt quan trọng về thiết kế cơ chế với thiết kế kỹ thuật phải “ăn ý”. Phương hướng hiện đại hóa hệ thống thanh toán liên Ngân hàng, liên Kho bạc đang xây dựng hiện nay, đòi hỏi cơ chế thanh toán mới phải thể hiện được điều đó.
