Đặc điểm chi ngân sách nhà nước
Đặc điểm chi ngân sách nhà nước
Thứ nhất,gắn với bộ máy Nhà nước và những nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội mà Nhà nước đảm đương trong từng thời kỳ.
Chi ngân sách nhà nước phải đảm bảo các hoạt động của Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực, nhưng nguồn thu ngân sách nhà nước có được trong từng năm, từng thời kỳ lại có hạn, điều này làm hạn chế phạm vi hoạt động của Nhà nước, buộc Nhà nước phải lựa chọn để xác định rõ phạm vi chi ngân sách nhà nước. Nói cách khác, Nhà nước không thể bao cấp tràn lan qua ngân sách nhà nước, mà phải tập trung nguồn tài chính vào phạm vi đã hoạch định để giải quyết các vấn đề lớn của đất nước.
Thứ hai, gắn với quyền lực của Nhà nước.
Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất quyết định qui mô, nội dung, cơ cấu chi ngân sách nhà nước và phân bổ nguồn vốn ngân sách nhà nước cho các mục tiêu quan trọng nhất. Chính phủ là cơ quan hành pháp, có nhiệm vụ quản lý, điều hành các khoản chi ngân sách nhà nước.
Thứ ba,đánh giá hiệu quả phải xem xét trên tầm vĩ mô
Hiệu quả chi ngân sách nhà nước khác với hiệu quả sử dụng vốn của các doanh nghiệp, nó dược xem xét trên tầm vĩ mô và là hiệu quả kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng… dựa vào việc hoàn thành các mục tiêu kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng… mà các khoản chi ngân sách nhà nước đảm nhận.
Thứ tư, chi ngân sách nhà nước là những khoản chi không hoàn trả trực tiếp.
Các khoản cấp phát từ ngân sách nhà nước cho các cấp, các ngành, cho các hoạt động văn hóa, xã hội, giúp đỡ người nghèo… không phải trả giá hoặc hoàn lại cho Nhà nước. Đặc điểm này giúp phân biệt các khoản chi ngân sách nhà nước với các khoản tín dụng. Tuy vậy, ngân sách nhà nước cũng có những khoản chi cho việc thực hiện các chương trình mục tiêu, mà thực chất là cho vay ưu đãi có hoàn trả gốc và lãi với lãi suất thấp hoặc không có lãi (chẳng hạn các khoản cho ngân sách nhà nước để giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo…).
Thứ năm, chi ngân sách nhà nước là một bộ phận cấu thành luồng vận động tiền tệ và nó gắn liền với sự vận động của các phạm trù giá trị khác, như: giá cả, tiền lương, tỷ giá hối đoái…