Các chủ thể tham gia hệ thống thanh toán qua các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán
Hệ thống thanh toán trong nền kinh tế hiện nay gồm nhiều chủ thể tham gia thanh toán như : NHNN, NHTM, KBNN, các TCTD khác; với sự tham gia của những tập hợp khách hàng rộng lớn, đa dạng, phong phú có quan hệ với các TCTD, Ngân hàng như : cá nhân, tập thể, doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, tổ chức liên doanh, công ty đầu tư 100% vốn nước ngoài…
Nghĩa là, tính phức tạp trong hoạt động thanh toán qua NH đã tăng lên gấp bội so với trước đây. Các mối quan hệ đan xen trong thanh toán, ngày một phát triển. Thực tế không phải chỉ một trung tâm thanh toán duy nhất như trước đây (thời kỳ NH một cấp); mà mỗi TCTD, NH đều là một trung tâm thanh toán riêng biệt. Tuy nhiên giữa chúng lại có trung tâm thanh toán chung, liên kết với nhau để thực hiện việc thanh toán riêng lẻ từng hệ thống thanh toán không thể xử lý được. Chẳng hạn như thanh toán liên NH do NHNN chủ trì, hoặc do một NH được thỏa thuận chỉ định đứng ra chủ trì, tổ chức thanh toán cho cả hệ thống tham gia thanh toán.
Cho dù là trung tâm thanh toán riêng lẻ, hay là trung tâm thanh toán chung, đều phải thấy hết vai trò cực kỳ quan trọng của việc tổ chức thanh toán trong nền kinh tế nói chung hay thanh toán không dùng tiền mặt qua NH và TTBTM nói riêng. Ví như, sự lưu thông hàng hóa và tiền tệ của nền kinh tế, nó giống như mạch máu của con người, nếu bị ngừng đọng ở đâu đó, sẽ gây hậu quả nghiêm trọng khó lường.
>>> Xem thêm : Khái niệm thanh toán không dùng tiền mặt
Trong giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt có các bên tham gia vào quá trình thanh toán, đó là các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, các đơn vị trả tiền và các đơn vị nhận tiền thanh toán. Các chủ thể tham gia vào quá trình thanh toán với mục tiêu và lợi ích khác nhau, có thể được phân ra như sau :
– Ngân hàng Trung ương quản lý toàn bộ hoạt động thanh toán trong nền kinh tế, trực tiếp tổ chức, sở hữu hệ thống thanh toán liên ngân hàng, cung cấp dịch vụ thanh toán cho các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, những tổ chức tài chính và những doanh nghiệp lớn.
– Các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán là chủ sở hữu hệ thống thanh toán nội bộ, trực tiếp cung cấp các dịch vụ và các phương tiện thanh toán đa dạng, phong phú cho các tổ chức, doanh nghiệp và dân cư trong nền kinh tế.
– Kho bạc Quốc gia là một tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán trong khu vực công.
– Các tổ chức, doanh nghiệp, và dân cư trực tiếp sử dụng dịch vụ thanh toán. Các chủ thể tham gia hệ thống thanh toán của nền kinh tế thị trường rất phong phú và đa dạng gắn liền với tính đa dạng của các dịch vụ thanh toán đòi hỏi cơ sở pháp lý cho hoạt động thanh toán phải được hoàn thiện theo hướng hoàn chỉnh đầy đủ các hành vi của các chủ thể tham gia vào quá trình thanh toán.
